Skład zespołu ratownictwa medycznego i problem specjalizacji lekarzy systemu według czynnych zawodowo ratowników medycznych

Wprowadzenie: System medycyny ratunkowej obejmuje zapobieganie, opiekę przedszpitalną, leczenie specjalistyczne, rehabilitację oraz edukację.

Cel pracy: Ustalenie stanowiska ratowników medycznych w zakresie składu zespołów ratownictwa medycznego i specjalizacji lekarza systemu w zależności od wykształcenia i poczucia koherencji ratowników.

Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 336 ratowników medycznych czynnych zawodowo, pracujących w wyjazdowych zespołach ratownictwa medycznego w losowo wybranych placówkach na terenie Polski. Do badania wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, a narzędziem badawczym był Kwestionariusz orientacji życiowej SOC-29 i autorski kwestionariusz ankiety.

Wyniki: Badani z wykształceniem licencjackim stosunkowo więcej razy wskazali ratowników medycznych z wykształceniem policealnym osoby odpowiednie do podejmowania czynności medycznych (26,32%) niż lekarzy (21,05%). Ratownicy medyczni z dwuletnim wykształceniem stosunkowo więcej razy wskazali na lekarzy (33,07%) niż na ratowników medycznych z wykształceniem licencjackim (17,32%). Ratownicy medyczni w 89,58% wskazali potrzebę udziału lekarza w składzie zespołu wyjazdowego. Jedynie 10,42% uważa, że powinny funkcjonować zespoły paramedyczne. Według 30,65% badanych w skład zespołu wyjazdowego powinien wchodzić lekarz ze specjalizacją z medycyny ratunkowej, a 8,04% respondentów potwierdza potrzebę udziału lekarza bez względu na specjalizację. Jednak 42,56% ratowników medycznych uważa, że lekarz potrzebny jest tylko w zespole specjalistycznym ze specjalizacją z medycyny ratunkowej. Opinia ratowników medycznych o potrzebie udziału lekarza w zespole wyjazdowym, uwzględniająca również problem specjalizacji, jest istotnie statystycznie zróżnicowana w zależności od poczucia zaradności, sensowności i ogólnego poczucia koherencji.

Wnioski: Ocena składu zespołu ratownictwa medycznego zależy od stopnia wykształcenia ratowników. Potrzebę lekarza w zespole i specjalizacji z medycyny ratunkowej potwierdzają uzyskane poziomy SOC i jej składowych oraz zachodzące zależności w grupach oceniających badane kwestie.

Introduction: Emergency medicine includes prevention, prehospital care, specialised treatment, rehabilitation, and education.

Aim of the research: The objective of the analysis was to determine the opinions of paramedics concerning the problem of the composition of emergency medical services (EMS) teams and specialisation of EMS system physicians according to their education level and sense of coherence.

Material and methods: The study was conducted among 336 occupationally active paramedics working in EMS teams delivering prehospital care in selected units in Poland. The study was conducted at Ambulance Stations and in Hospital Emergency Departments, which within their structure had an out-of-hospital EMS team. The study was conducted by the method of a diagnostic survey, and the research instrument was the Orientation to Life Questionnaire SOC-29 and a questionnaire designed by the author.

Results: The respondents who had licentiate education relatively more frequently indicated paramedics with licentiate education level as persons most suitable to undertake medical actions (26.32%) rather than physicians (21.05%). Paramedics with 2-year post-secondary school education relatively more often mentioned physicians (33.07%) than those with licentiate education (17.32%). As many as 89.58% of the paramedics reported the need for a physician in the composition of the EMS team delivering prehospital care, while only 10.42% of them expressed an opinion that there should be teams composed of paramedics only. According to 30.65% of respondents, EMS team delivering prehospital care should include a physician with the specialty in emergency medicine, whereas 8.04% of respondents reported the need for a physician, irrespective of specialisation. However, 42.56% of the paramedics expressed an opinion that a physician is needed only in a specialist team with a specialisation in emergency medicine. The opinions of the paramedics concerning the need for a physician in an EMS team delivering prehospital care, which also considers the problem of specialisation, significantly differ statistically according to the sense of manageability, meaningfulness, and global sense of coherence.

Conclusions: The assessment of the composition of a paramedical team depends on the level of education of paramedics. The need for a doctor in a team, as well as for specialization in emergency medicine, has been proven by the levels of obtained SOC and its components, together with the relations observed in groups assessing the studied problems.