Skuteczność przepisywanych preparatów probiotycznych – znaczenie dowodów naukowych

Termin „probiotyki” rozumiany jest na różne sposoby. Formalnie obowiązuje definicja ustalona przez Światową Organizację Zdrowia (World Health Organization – WHO) oraz Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (Food and Agriculture Organization of the United Nations – FAO). Według definicji FAO/WHO z 2002 r. uaktualnionej przez International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP) w 2014 r. są to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi [1]. W ciągu ostatnich dwóch dekad gwałtownie wzrosła popularność bakterii probiotycznych, co wiąże się przede wszystkim ze stale zwiększającą się liczbą dowodów naukowych wskazujących na ich korzystny wpływ na organizm człowieka. Liczne badania potwierdzające skuteczność i bezpieczeństwo probiotyków zaowocowały powstaniem szeregu produktów bogatych w korzystne dla naszego zdrowia mikroorganizmy probiotyczne. Niestety wraz z rozwojem badań potwierdzających skuteczność probiotyków pojawiło się też wiele produktów, które nie spełniają wymaganych kryteriów dla tej grupy preparatów zarówno pod względem jakościowym [2], jak i dowodów naukowych potwierdzających skuteczność. Należy podkreślić, że aby szczep mikroorganizmu mógł zostać uznany za probiotyczny, musi przejść cały szereg badań oraz spełnić określone wymagania. Obecnie na rynku farmaceutycznym znajduje się cała gama preparatów określanych mianem „probiotycznych”, zawierających różne szczepy bakteryjne i drożdże. Trzeba jednak pamiętać, że każdy szczep ma specyficzne właściwości i tym samym inne wskazania do zastosowania. Mówiąc wprost – nie możemy oczekiwać, że ten sam preparat probiotyczny będzie odpowiedni dla pacjentów z biegunką i wzdęciami bądź zaparciami. Dlatego tak ważne przy wyborze probiotyku jest kierowanie się rodzajem szczepu, który ma potwierdzone działanie w danym wskazaniu [3–5]. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, że tylko niektórym szczepom bakteryjnym można przypisywać korzystne działanie na organizm ludzki. Wiele z oferowanych preparatów to źródła bakterii kwasu mlekowego mogących służyć jedynie wzbogaceniu mikrobioty jelitowej, często o niepotwierdzonych właściwościach nawet w badaniach in vitro. Wśród obecnie dostępnych preparatów probiotycznych najczęściej spotyka się produkty bogate w bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lacto­bacillus spp. lub Bifidobacterium spp. Wykazano, że szczepy należące do tych rodzajów korzystnie wpływają nie...


View full text...