Śmiertelne zatrucie teofiliną w postaci tabletek przyjętych doodbytniczo

W pracy omówiono przypadek zgonu 56-letniego mężczyzny, który zmarł w szpitalu miejskim, skąd jego zwłoki zostały skierowane do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie. Mężczyzna miał zostać znaleziony nieprzytomny przez przypadkowe osoby. W trakcie transportu do szpitalnego oddziału ratunkowego wystąpił atak drgawek z zatrzymaniem krążenia, akcja resuscytacyjna była skuteczna. W szpitalu badaniem fizykalnym ujawniono obecność licznych, w nieznacznym stopniu rozpuszczonych tabletek w odbytnicy. Pacjent zmarł w 25. godzinie hospitalizacji. Badanie toksykologiczne wykazało we krwi obecność teofiliny w toksycznym stężeniu (25 mg/l), a w tabletkach jako składnik główny zidentyfikowano teofilinę. Za przyczynę zgonu przyjęto zatrucie teofiliną. Opisywany przypadek jest szczególny ze względu na formę zatrucia poprzez przedawkowanie leku doustnego doodbytniczo oraz wybór substancji obecnie stosunkowo rzadko stosowanej w lecznictwie i niepowodującej objawów odurzenia.

The paper discusses the case of death of a 56-year-old man who died in a municipal hospital from which his body was taken to the Chair and Department of Forensic Medicine, Jagiellonian University Medical College, Krakow. The man was said to have been found unconscious by accidental passers-by. While being transported to the hospital’s emergency department, he suffered an attack of convulsions and went into cardiac arrest. He was subsequently successfully resuscitated. A physical examination performed at the hospital revealed the presence of multiple, only slightly dissolved tablets in the man’s rectum. The patient died on the 25th day of hospitalization. A toxicological analysis showed a toxic concentration of theophylline (25 mg/l) in the man’s blood. Theophylline was identified as the main ingredient of the tablets. The cause of death was thus given as theophylline poisoning. The reported case is unusual in that the poisoning occurred as a result of overdosing on an oral drug which was administered by the victim rectally, and in that the chosen substance currently is not very commonly used in medicine, and does not cause symptoms of intoxication.