Special paper
The CREST study shows a definite role for carotid artery stenting

Wstęp

Pierwsze próby nieoperacyjnego leczenia miażdżycy tętnic obwodowych podjęli 50 lat temu Dotter i Judkins [1]. Od tego momentu nastąpił nieprawdopodobny rozwój endowaskularnych technik i metod leczenia miażdżycy tętnic obwodowych. Należy zaznaczyć, że do tego postępu przyczynił się zabieg wykonany w 1977 r. przez kardiologa interwencyjnego A. Gruentziga, polegający na śródnaczyniowym poszerzeniu krytycznie zwężonej tętnicy wieńcowej cewnikiem z balonikiem [2]. Był to przełomowy moment w przezskórnym leczeniu naczyń, zabieg ten zapoczątkował nową erę w terapii miażdżycy tętnic wieńcowych i obwodowych. Leczenie endowaskularne w wielu przypadkach i w różnych obszarach układu tętniczego zaczęło zastępować stosowane do tej pory metody chirurgiczne. Jednym z wielu obszarów tętnic obwodowych, gdzie leczenie chirurgiczne przynosiło olbrzymie korzyści chorym w postaci redukcji śmiertelności i liczby udarów mózgu, są pozaczaszkowe odcinki tętnic szyjnych. Chirurczna endarterektomia (ang. carotid endarterectomy, CEA), wprowadzona w 1954 r. przez Eatscotta [3], była skuteczną metodą leczenia miażdżycy tętnic dogłowowych i zapobiegania udarom mózgu. Niemniej jednak, jak w innych obszarach unaczynienia tętniczego, tak i tu zaczęto ostrożnie stosować techniki przezskórne. Pierwsze zabiegi stentowania tętnic szyjnych, wykonane przez Mathiasa w 1979 r. tylko u chorych z wysokim ryzykiem leczenia operacyjnego, nie przyniosły przełomu w zabiegowym leczeniu miażdżycy tętnic szyjnych. Narządem unaczynianym przez tętnice szyjne jest, jak wiadomo, mózg i nawet najmniejsze fragmenty blaszki miażdżycowej uruchomione w trakcie zbiegu, płynąc zgodnie z kierunkiem krwi, mogą spowodować ciężkie powikłania w postaci udaru mózgu.
Przełom nastąpił na początku tego stulecia, kiedy do angioplastyki tętnic szyjnych (ang. carotid artery stenting, CAS) wprowadzono stenty samorozprężalne, a przede wszystkim czasowe urządzenie protekcyjne, zakładane na czas zabiegu do tętnicy szyjnej. Czasowe systemy protekcyjne mają za zadanie wychwycić i usunąć materiał zatorowy powstający w trakcie poszerzania tętnicy szyjnej i implantacji stentu. Pierwsze badanie z randomizacją porównujące leczenie chirurgiczne i stentowanie z zastosowaniem urządzeń protekcyjnych u wszystkich chorych – SAPPHIRE [4] – dało wielki impuls do rozwoju technik przezskórnych w leczniu nieoperacyjnym tętnic szyjnych. Złożony punkt końcowy, obejmujący zgon, udar, zawał serca, wystąpił w ciagu 30 dni u 4,4%...


View full text...