Specyfika zastosowania biblioterapii w rehabilitacji psychiatrycznej chorych na schizofrenię

Cel: W artykule opisano specyfikę zastosowania biblioterapii w ramach oddziaływań rehabilitacyjno-terapeutycznych u pacjentów chorujących na przewlekłą schizofrenię.

Poglądy: Naukowa definicja biblioterapii wg Ewy Tomasik mówi, że „biblioterapia jest zamierzonym działaniem przy wykorzystaniu książki lub materiałów niedrukowanych do realizacji celów rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych, profilaktycznych oraz ogólnorozwojowych” osób o różnym pochodzeniu społecznym i w różnym wieku oraz z różnymi potrzebami czy chorobami. Definicja podkreśla także, że „koniecznym elementem jest międzyosobowy kontakt indywidualny lub też grupowy z biblioterapeutą”. Zakłada i wyróżnia wagę kontaktu z biblioterapeutą, który wybiera literaturę, podąża za słuchaczami i jest wrażliwy na istotne wątki, które poruszają grupę słuchaczy. Biblioterapia została opisana szczególnie w odniesieniu do budowania tożsamości pacjentów, a także takich objawów choroby, jak urojenia czy formalne zaburzenia myślenia. Owa specyfika odnosi się do innego odbioru otaczającej rzeczywistości przez pacjentów oraz samych siebie. Może to wynikać z objawów choroby i jej przebiegu, gdzie „psychotyzm” może stać się częścią osobowości pacjenta i jej regulatorem. Opisano przebieg i strukturę sesji biblioterapeutycznych w połączeniu z całym

indywidualnym i grupowym procesem rehabilitacji, co stanowi podstawowy cel artykułu. Została opisana także rola i sposób zaan­gażowania biblioterapeuty w prowadzenie biblioterapii dla osób chorujących na przewlekłą schizofrenię. Zwrócono uwagę na narracyjny charakter biblioterapii w połączeniu z oddziaływaniami behawioralno-poznawczymi, humanistycznymi i elementami psycho­dynamicznymi.

Wnioski: Biblioterapia może pomóc osobom cierpiącym na przewlekłą schizofrenię w porządkowaniu autonarracji i narracji o innych ludziach, urealnianiu jej, a także porządkowaniu własnych wypowiedzi. Może więc regulować treść myślenia i tok myślenia.

Purpose: This article emphasizes the characteristics of the application of bibliotherapy in psychiatric rehabilitation of people suffering from chronic schizophrenia. The role of the bibliotherapist and methodology for conducting bibliotherapy for people with chronic schizophrenia are also described.

Views: The characteristic symptoms are connected to a patient’s perception of the surrounding reality differing from the norm. This may be due to the symptoms of schizophrenia and its course, in which psychoticism can become a regulative part of a patient’s personality. The academic definition of bibliotherapy proposed by Ewa Tomasik says that “bibliotherapy is an intentional activity that uses books or non-printed materials to fulfil rehabilitative, re-socializing, prophylactic and developmental aims for people from varying social backgrounds, in different age and with diverse needs”. This article focuses on and discusses the structure and course of bibliotherapy sessions embedded in individual and group rehabilitation process. An additional goal is to explain bibliotherapy as an element of the entire system of rehabilitation and therapeutic interactions which has a therapeutic effect for this system, not only in terms of individual classes. Attention is paid to the narrative nature of bibliotherapy, in combination with behavioral-cognitive, humanistic and psychodynamic interactions.

Conclusions: Bibliotherapy can help people suffering from chronic schizophrenia to organize their self-narrative and narratives about other people, to make them real and to organize their statements, so that the content and manner of thinking can be regulated.