Sprawozdanie
12^th International Neuropsychoanalysis Congress „Neuropsychoanalysis: minding the body”

W dniach 24–26 czerwca 2011 r. w Berlinie odbył się dwunasty już kongres neuropsychoanalizy: Neuropsychoanalysis: minding the body. Tematem przewodnim były ciało i psychika (tym razem nie tylko zagadnienie umysłu i mózgu), a najczęściej powtarzanymi w jego trakcie słowami: embodied i emobodiment, odnoszące się do ucieleśnienia, roli ciała i mózgu w funkcjach tradycyjnie uważanych za psychiczne. Wśród wykładowców Kongresu znalazło się wiele postaci ze świata nauki o międzynarodowej sławie, m.in.: António Damásio, Peter Fonagy, Vittorio Gallese, Wolf Singer i Jaak Panksepp.

Profesor Wolf Singer, dyrektor Instytutu Maxa Plancka we Frankfurcie i dyrektor FIAS (Frankfurt Institute for Advanced Studies), przedstawił niezwykle ciekawy wykład zatytułowany „Introspekcja i neuroscience: dwa uzupełniające się źródła wiedzy?”. Mówił m.in. o tym, że funkcje poznawcze są dostosowywane w sposób optymalny do przetrwania w wysoce złożonym, mało przewidywalnym i niepewnym świecie. Wymaga to innych strategii niż ocena tzw. obiektywnej prawdy. Zdaniem prof. Singera wszystkie funkcje poznawcze i wykonawcze, włączając w to aktywność umysłu i świadomość, są rezultatem, a nie przyczyną interakcji neuronów. Procesy neuronalne przestrzegają zaś dotychczas znanych praw natury. Wszystkie procesy zachodzące w mózgu są determinowane przez jego funkcjonalną architekturę. Posiadamy więc pewną wiedzę o świecie, która jest wiedzą a priori i wynika z tego, że architektura mózgu jest kształtowana przez ewolucję i procesy rozwojowe, a oba te rodzaje wiedzy mają charakter proceduralny (implicit knowledge). Specyficzna architektura sieci neuronalnych determinuje kategorie doznań zmysłowych, definiowanie obiektów, zasady tworzenia połączeń (asocjacji), zasady uczenia się, sposoby rozumowania oraz przypisywanie wartości. Profesor Singer mówił także o zaskakującej niezgodności pomiędzy perspektywą osobistą a naukową. Intuicja mózgu co do jego własnej organizacji pozostaje w sprzeczności z dowodami naukowymi. Nasza intuicja mówi nam, że istnieje nadrzędny ośrodek w nas samych, który spostrzega rzeczywistość, decyduje, przypisuje wartości i tworzy plany. Utożsamiamy ten ośrodek z intencjonalnym „ja”. Wyniki badań wskazują na konieczność rozszerzenia tej koncepcji na inne procesy zachodzące w sposób hierarchiczny. Spojrzenie naukowe na nasze „ja” mówi raczej o istnieniu rozległego, obejmującego różne miejsca systemu, złożonego z wielu wyspecjalizowanych obszarów mózgu,...


Pełna treść artykułu...