Sprawozdanie z 17. Kongresu Europejskiego Stowarzyszenia Psychodermatologicznego ESDaP w Breście we Francji
Brest, 21–23 czerwca 2017 roku

17. Kongres Europejskiego Stowarzyszenia Psychodermatologicznego ESDaP odbył się w dniach 21–23 czerwca 2017 r. w historycznym mieście portowym Brest, położonym w malowniczej Bretanii nad Oceanem Atlantyckim we Francji. W konferencji wzięły udział osoby z całej Europy, jak również ze Stanów Zjednoczonych, Japonii, Rosji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Kenii. Specjaliści w zakresie dermatologii, psychiatrii i psychologii oraz psychoterapeuci mogli wymieniać się wiedzą i doświadczeniem oraz zapoznać się z bogatym i różnorodnym programem spotkania. W ramach konferencji odbyło się 6 sesji naukowo-szkoleniowych, podczas których przedstawiane były najnowsze doniesienia naukowe z zakresu neurobiologii skóry, aspekty kliniczne i psychospołeczne chorób skóry. Wykładowcy zwrócili uwagę na praktyczne zastosowanie przekazywanej wiedzy.
Głównym organizatorem tegorocznego kongresu był prof. Laurent Misery, kierownik Kliniki Dermatologicznej w Breście we Francji, autor licznych publikacji z zakresu świądu neurogennego oraz członek IFSI. Uroczystego otwarcia konferencji odbywającego się w środowe popołudnie dokonał prof. Laurent Misery, który ciepło powitał zgromadzonych uczestników oraz zaprosił na sesje naukowo-szkoleniowe.
Pierwsza sesja poświęcona była badaniom powiązań między skórą a umysłem. Mathieu Talagas z zespołu prof. Laurent Misery przedstawił neurobiologiczne zagadnienia dotyczące synaps łączących skórę z ośrodkowym układem nerwowym. Kolejny wykład prof. Silla Consoli z Kliniki Psychiatrycznej Uniwersytetu Paryskiego Descartes poświęcony był problematyce klasyfikacji zaburzeń somatomorficznych występujących w dermatologii. Profesor Andrea Evers, psycholog z Uniwersytetu w Leiden w Holandii, omówiła praktyczne zagadnienia dotyczące efektu placebo i nocebo u pacjentów z problemami skórnymi z towarzyszącym świądem. W kolejnym wykładzie tej sesji prof. Ladan Mostaghimi, specjalista dermatologii i psychiatrii z Uniwersytetu Wisconsin w Stanach Zjednoczonych, przybliżyła problematykę zaburzeń snu u osób cierpiących na schorzenia dermatologiczne oraz wpływ tych zaburzeń na proces leczenia. Kolejne dwa wykłady, zaprezentowane przez Verę Leibovic z Izraela, były poświęcone badaniom nad nasileniem zaburzeń depresyjnych u osób chorych na łuszczycę oraz badaniom potwierdzającym obniżenie poczucia lęku i stresu u pacjentów dermatologicznych po 8-tygodniowym programie treningowym opartym na technikach mindfulness (MBCT). Wyniki badań przedstawiła Kerry Montgomery z Uniwersytetu Sheffield w Wielkiej Brytanii. Na zakończenie sesji odbyła się uroczysta ceremonia wręczenia nagrody Herman Musaph Award na cześć założyciela nurtu psychodermatologii w Europie. Nagrodę otrzymał prof. Laurent Misery, dermatolog, za wybitne osiągnięcia i nieoceniony wkład w rozwój psychodermatologii. Następnie wszyscy zgromadzeni udali się na powitalny poczęstunek. Atrakcją wieczoru był barwny festiwal muzyczny z okazji nadejścia wiosny w Breście.
Kolejnego dnia drugą sesję pt. „Świąd i pokrewne zaburzenia” rozpoczął Gudrum Schneider z Kliniki Psychosomatycznej, Psychoterapeutycznej i Dermatologicznej w Munster w Niemczech. Wystąpienie poświęcone było klinicznemu doświadczeniu opartemu na bio-psycho-społecznym modelu leczenia ponad 6000 pacjentów z przewlekłym świądem. W kolejnym wykładzie tej sesji prof. Laurent Misery przybliżył słuchaczom wciąż zgłębianą przez neuropsychologów zagadkową tematykę świądu psychogennego, natomiast prof. Andrey Lvov z Kliniki Dermatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Moskwie zaprezentował psychiatryczne ekwiwalenty świądu. Po krótkiej przerwie na kawę psycholog Christina Schut z Instytutu Psychologicznego Uniwersytetu Justusa Liebiga w Gießen w Niemczech zaprezentowała psychologiczne techniki radzenia sobie z przewlekłym świądem, takie jak HRT (habit reversal training), CBT (terapia poznawczo-behawioralna), MBSR (techniki redukcji stresu). Profesor Mohammad Jafferany, specjalista dermatologii i psychiatrii z Uniwersytetu Michigan w Stanach Zjednoczonych, odpowiedział na pytanie, jakie leki psychiatryczne stosować w różnych rodzajach wydrapań. Na zakończenie Vinciane Le Bris z zespołu prof. Misery’ego przedstawiła wyniki badania dotyczącego wpływu konsultacji psychologicznych na leczenie zespołu pieczenia jamy ustnej.
Po przerwie na lunch rozpoczęła się kolejna, trzecia sesja poświęcona psychodermatologii dziecięcej. Jako pierwszy wykład wygłosił Sebastien Barbarot z Kliniki Dermatologicznej w Nantes we Francji, przybliżając uczestnikom znaczenie profesjonalnej edukacji medycznej i wsparcia psychologicznego pacjentów chorujących na atopowe zapalenie skóry i ich opiekunów. Wykładowca opisał czterostopniowy proces edukacji, dzieląc się swoim doświadczeniem klinicznym. Kolejnym punktem tej sesji były bardzo ciekawie przedstawione wyzwania terapeutyczne stawiane przed lekarzami w XXI wieku przez nowe pokolenia Y i Z. Różnice pokoleniowe i trudności w relacjach lekarz–pacjent zaprezentował Olivier Revol, kierownik Kliniki Neuropsychiatrycznej Dzieci i Młodzieży w Lyonie we Francji. Głównymi tematami czwartej sesji były problemy psychologiczne pacjentów dermatologicznych w Kenii, stygmatyzacja oraz wpływ mediów społecznościowych na wizerunek, strategie radzenia sobie ze stresem przez pacjentów i ich opiekunów, czynniki wpływające na satysfakcję z leczenia oraz doświadczenia z wieloośrodkowych programów edukacyjnych dla pacjentów z atopowym zapaleniem skóry w Niemczech. W trakcie tej sesji naukowej interesujące wykłady zaprezentowali Melanie Miyanji de Souza z Kenii, Dimitre Dimitrov ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Kate Adkins z Wielkiej Brytanii, Francesca Sampogna z Włoch, Yoko Kataoka z Japonii, Joerg Kupfer z Niemiec, Emilie Brenaut z Francji i Camille Gravelier z Francji.
Po intensywnym dniu obrad uczestnicy zostali zaproszeni na wycieczkę do historycznego opactwa Daoulas Abbey na wystawę fotograficzną o skórze. Zwieńczeniem wieczoru była kolacja w otoczeniu raf koralowych i egzotycznych kolorowych ryb w największym oceanarium w Bretanii – Oceanopolis. Organizatorzy zadbali o każdy szczegół, a uczestnicy mogli się delektować wykwintną kuchnią francuską.
Ostatniego dnia swoimi doświadczeniami podzielił się prof. Dimitry Romanov z Naukowo-Klinicznego Centrum Medycyny Psychosomatycznej Uniwersytetu Medycznego w Moskwie w wykładzie o hypochondriasis circumscripta. W trakcie wykładu Anthony’ego Bewleya, jednego z założycieli Zespołu Psychodermatologicznego Royal London Hospital w Wielkiej Brytanii, uczestnicy mieli okazję zapoznać się z najnowszymi doniesieniami na temat leczenia pacjentów z urojeniami pasożytniczymi. W imieniu prof. Anny Zalewskiej-Janowskiej, kierownik Zakładu Psychodermatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, miałam zaszczyt zaprezentować praktyczne zagadnienia dotyczące konsultacji psychodermatologicznych oraz sprawdzone rozwiązania w relacji lekarz–pacjent. Po przerwie na kawę odbyło się walne zgromadzenie członków stowarzyszenia. Stanowisko prezydenta Europejskiego Stowarzyszenia Psychodermatologicznego objęła prof. Lucia Tomas-Aragones, kierownik Kliniki Psychologicznej Uniwersytetu w Saragossie w Hiszpanii, natomiast prof. Jacek Szepietowski, kierownik Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, został wybrany na stanowisko prezydenta elekta.
Następnie odbyła się ostatnia, szósta sesja, podczas której Gaelle Quereus z Kliniki Dermatologicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Nantes podzieliła się wynikami badań nad strategiami radzenia sobie ze stresem, jakością życia oraz zmianą wartości życiowych pacjentów po zdiagnozowaniu czerniaka. Profesor Nicole Basset-Seguin z Kliniki Dermatologicznej Szpitala San Louis w Paryżu, współautorka europejskich wytycznych dotyczących leczenia raka podstawnokomórkowego, zwróciła uwagę na psychologiczne konsekwencje chirurgicznego leczenia raków skóry. Wykład zamykający sesję przedstawił prof. Carle Paul, kierownik Kliniki Dermatologicznej Uniwersytetu w Tuluzie oraz prezydent elekt Europejskiego Stowarzyszenia Dermatologów i Wenerologów EADV. Zaprezentował wyniki badania EPIDEPSO z udziałem 719 pacjentów z łuszczycą badającego zależności między nasileniem łuszczycy i powrotem do zdrowia a występowaniem aleksytymii i innych współistniejących zaburzeń psychologicznych.
Jednocześnie z wykładami odbywały się sesje plakatowe oraz francuskojęzyczne sesje zorganizowane przez prężnie działającą Grupę Psychodermatologiczną Francuskiego Towarzystwa Dermatologicznego oraz Francuskojęzyczne Towarzystwo Dermatologii Psychosomatycznej (SFDPS). Ze względu na bardzo szeroki zakres tematów wszystkie wykłady wzbudzały duże zainteresowanie wśród uczestników oraz skłaniały do ożywionej dyskusji.
Organizatorzy wydarzenia dołożyli wszelkich starań, aby lekarze, psychoterapeuci i psychologowie mieli szansę na wzbogacenie wiedzy i podzielenie się swoimi doświadczeniami zawodowymi. Stoiska wystawców medycznych oraz głównego czasopisma Europejskiego Stowarzyszenia Psychologicznego (ESDaP) – „Acta Dermato-Venereologica” umożliwiło lekarzom zapoznanie się z najnowszymi lekami oraz najczęściej cytowanymi publikacjami z zakresu psychodermatologii.
17. Kongres Europejskiego Stowarzyszenia Psychodermatologicznego zamknęła prezydent stowarzyszenia prof. Lucia Tomas-Aragones, która podziękowała wszystkim uczestnikom, wykładowcom oraz komitetowi organizacyjnemu i zaprosiła na kolejny, 18. Kongres, który odbędzie się w 2019 roku w Gießen w Niemczech. Konferencja była nie tylko wydarzeniem naukowym, lecz także okazją do nawiązania znajomości w przyjaznej atmosferze, w malowniczo położonym Breście nad Oceanem Atlantyckim.
Pełny plan Kongresu oraz abstrakty wystąpień i pla­katów są dostępne na stronie internetowej „Acta Dermato-Venereologica”, vol. 97, issue 7, DOI: 10.2340/00015555-2711 pod adresem https://www.medicaljournals.se/acta/content/abstract/ 10.2340/00015555-2711.

Aleksandra Kobusiewicz1,2

1Klinika Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
2Zakład Psychodermatologii Międzywydziałowej Katedry Immunologii i Mikrobiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi