Sprawozdanie z 1st International Caparica Conference in Translational Forensics, FORENSICS 2017, Lizbona, Portugalia

Konferencja naukowa FORENSICS 2017 odbyła się w dniach 20–23 listopada 2017 r. w Capuchos w Portugalii. Miejscowość ta zlokalizowana jest na wybrzeżu Caparica połączonym z Lizboną charakterystycznym czerwonym mostem 25 Kwietnia rozciągniętym nad rzeką Tag (bliźniaczym z Golden Gate w San Francisco). Była to pierwsza edycja tej konferencji. Tematyka obejmowała szeroko rozumiane nauki sądowe: nowe spojrzenie na tradycyjną medycynę sądową, w tym dochodzenie w przypadku śmierci gwałtownej, nowe trendy w analityce sądowej, systemy prawne w różnych rejonach świata oraz psychiatrię i psychologię sądową. Miejscem obrad było centrum konferencyjne w hotelu Aldeia dos Capuchos pięknie położonym na wzgórzu z widokiem na Ocean Atlantycki. Obrady odbywały się w dwóch salach konferencyjnych, przy czym program został ułożony tak, żeby wystąpienia nie odbywały się równolegle i dzięki temu uczestnicy mogli wziąć udział we wszystkich wykładach i referatach.
W obradach wzięło udział około 100 osób z 38 krajów, głównie z Europy, ale także ze Stanów Zjednoczonych, Azji i Afryki. Bardzo ciekawy wykład plenarny wygłosił doskonale znany autorytet w dziedzinie klasycznej medycyny sądowej, redaktor uznanych podręczników, prof. Burkhard Madea, dyrektor Instytutu Medycyny Sądowej w Bonn. Przedstawił on obszernie historię badań swojego zespołu nad trudnym tematem ustalania czasu śmierci w medycynie sądowej, a także nawiązał do dokonań innych zespołów na tym polu. Pozostałe wykłady plenarne zostały wygłoszone przez równie znakomitych zaproszonych badaczy, w tym m.in. genetyka prof. Angela Carracedo z Instytutu Medycyny Sądowej w Santiago de Compostela czy pioniera pośmiertnych badań obrazowych prof. Michaela Thali z Instytutu Medycyny Sądowej w Zurichu. Wykład przewodni pt. Applications of mass spectrometry to forensic sciences: ToF-SIMS and LA-ICP-ToF-MS wygłosiła także prof. Małgorzata Szynkowska z Wydziału Chemii Politechniki Łódzkiej, w którym przedstawiła wyniki swoich najnowszych badań z zastosowaniem zaawansowanych technik spektrometrii masowej w analizie chemicznej prowadzonych m.in. we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim i Instytutem Ekspertyz Sądowych w Krakowie.
W czasie konferencji przedstawiono kilkadziesiąt wystąpień ustnych. Wygłosili je także delegaci z Polski: dr Anna Sieradzka, psychiatra z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (Implication of psychiatric and psychologic assessment in forensic observation) oraz niżej podpisany (Post mortem eye temperature measurement in time of death estimation – the presentation of new series of cases with exactly known time of death).
Wśród licznych prezentacji ustnych szczególne zainteresowanie obecnych na konferencji patologów sądowych wzbudziło wystąpienie pt. Metabolomics signature reveals distinctive patterns in an animal model of mechanical asphyxia and dysrhythmic cardiac arrest dr. Alberta Chighine, przedstawiciela zespołu badawczego z Uniwersytetu w Cagliari we Włoszech. Według autorów pracy także w medycynie sądowej istnieje szansa na zastosowanie aktualnie bardzo modnej metody analitycznej, tzw. metabolomiki w celu ustalania przyczyny nagłych zgonów, w których samo badanie pośmiertne bywa niewystarczające. Metoda ta mogłaby w przyszłości pozwolić na odróżnienie przyczyny gwałtownej zgonu (np. przez uduszenie) od zgonu naturalnego z przyczyn chorobowych (np. sercowych) na podstawie wielokierunkowej analizy jakościowej i ilościowej różnych metabolitów znajdujących się w płynach ustrojowych organizmu.
Mimo bogatego programu naukowego, organizatorzy konferencji, dr José Luis Capelo Martinez oraz dr Carlos Lodeiro Espiño, zadbali o atrakcyjny program socjalny. Poza uroczystym welcome dinner, który umilał występ zespołu fado (czyli to, czego w Portugalii zabraknąć nie może), uczestnicy zjazdu w godzinach popołudniowych mieli okazję dwukrotnie zwiedzać Lizbonę z przewodnikiem. Za każdym razem poznawano inną dzielnicę, tj. centrum – praktycznie zbudowane od nowa po trzęsieniu ziemi z 1 listopada 1755 r., oraz Belém, skąd 8 lipca 1497 r. w swoją przełomową podróż do Indii wypłynął Vasco da Gama. Niewielka odległość i bardzo dobre połączenie autobusowe pozwoliły niektórym uczestnikom także na wycieczkę do Fatimy.
Na zakończenie konferencji, podbudowani jej sukcesem, organizatorzy zaprosili na kolejne, drugie spotkanie FORENSICS 2019, które odbędzie się w tym samym miejscu w dniach 18–21 listopada 2019 r.

dr hab. med. Michał Kaliszan