Stan epidemii chorób serca i naczyń. Komu profilaktyka pierwotna, komu wtórna w schorzeniach układu sercowo-naczyniowego?

Choroby sercowo-naczyniowe są głównym zagrożeniem dla zdrowia Polaków. Stanowią przyczynę prawie połowy zgonów ogółu mieszkańców Polski i ponad 1/4 przedwczesnych zgonów osób w wieku poniżej 65 lat. W 2002 r. odnotowano w Polsce 99 591 zgonów osób w wieku 25–64 lat, w tym 29 360 z powodu chorób serca i naczyń, co stanowiło odsetek równy 29,5%. Analiza przedwczesnej umieralności (poniżej 65 lat) z powodu chorób układu krążenia wskazuje, że umieralność ta w Polsce w latach 1980–2005 była znacznie większa niż przeciętna w całej Unii Europejskiej (UE) (dwukrotnie u mężczyzn). W przypadku umieralności ogólnej z powodu chorób układu krążenia dystans w stosunku do UE był w 2005 r. mniejszy o 43% u mężczyzn i o 33% u kobiet (większe współczynniki umieralności w Polsce). Do najbardziej czułych parametrów służących do oceny sytuacji w danym kraju należą wskaźniki w zakresie umieralności przedwczesnej. Najczęściej używa się w takich analizach standaryzowanych współczynników zgonów z powodu chorób układu krążenia osób w wieku poniżej 65 lat. W Polsce od 1991 r. sytuacja poprawiła się istotnie. Zanotowano w tym czasie redukcję o ponad 40%. Bezwzględne zmniejszenie współczynników umieralności z powodu chorób układu krążenia w latach 1991–2005 okazało się szybsze niż przeciętne dla krajów UE. Względne tempo spadku umieralności w Polsce było natomiast zarówno u mężczyzn, jak i kobiet mniejsze od obserwowanego przeciętnego wyliczonego dla 27 krajów należących do UE. Duży dystans czasowy potrzebny do osiągnięcia obecnego średniego poziomu umieralności w UE występuje w przypadku chorób naczyń mózgowych – od 23 do 36, zależnie od grupy wieku i płci. Nadwyżka umieralności przedwczesnej z powodu chorób naczyń mózgowych w stosunku do krajów UE w 2005 r. wynosiła 89% dla mężczyzn i 67% dla kobiet. Krótszy dystans do osiągnięcia średnich wartości obserwowanych w UE dotyczy choroby niedokrwiennej serca – 10 do 19 lat zależnie od grupy wieku i płci. Dla umieralności przedwczesnej z powodu ogółu chorób układu krążenia dystans ten wynosił w 2005 r. – dla mężczyzn 19 lat, a dla kobiet ok. 13 lat. Różnice w umieralności przedwczesnej między Polską i UE w przypadku chorób nowotworowych są dwukrotnie mniejsze w porównaniu z chorobami układu krążenia. Jeśli w Polsce zostanie utrzymane obecne tempo redukcji umieralności przedwczesnej z przyczyn sercowo-naczyniowych, to osiągnięcie wskaźników UE z 2005 r. nastąpi w 2015 r. dla kobiet i 2019 r. dla...


View full text...