Standardy postępowania w bólu przewlekłym

Badanie ankietowe przeprowadzone w 2004 r. [1] wykazało, że 18% populacji Europy cierpi z powodu bólów przewlekłych. W Polsce odsetek ten był jeszcze wyższy i wynosił 27%. Ankieta wykazała również, że w Polsce 64% chorych z bólem przewlekłym zgłasza się ze swoimi dolegliwościami do lekarzy rodzinnych. W dalszej kolejności znaleźli się neurolodzy/neurochirurdzy – 20%, interniści – 13%, i ortopedzi – 12%. Zaledwie 1% chorych z bólami przewlekłymi korzysta z poradni przeciwbólowych. Tylko z pozoru taka sytuacja jest paradoksalna. Szacuje się, że obecnie lekarz pierwszego kontaktu może pomóc 80% pacjentów cierpiących z powodu bólu przewlekłego, pozostali powinni być kierowani do innych specjalistów. Jednym z problemów leczenia przeciwbólowego, w które zaangażowani są lekarze rodzinni, jest leczenie chorych na nowotwory złośliwe, szczególnie w późnych stadiach choroby. Problem ten dotyczy 75% chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową. W skali kraju oznacza to, że każdego roku leczenia przeciwbólowego wymaga 50–64 tys. nowych chorych na nowotwory złośliwe. Ocenia się, iż w Polsce żyje ok. 200 tys. osób wymagających leczenia z powodu bólów nowotworowych, jest to więc problem społeczny zarówno z uwagi na aspekt ilościowy, jak i jakościowy. Dostępne, proste metody farmakoterapii pozwalają skutecznie uwolnić od bólu blisko 80% chorych z bólami nowotworowymi. Wymaga się, aby lekarze, niezależnie od posiadanej specjalizacji, znali podstawowe zasady leczenia bólów nowotworowych, a każdy chory na nowotwór mógł uzyskać prawidłowe leczenie przeciwbólowe od każdego lekarza. Minimalny, gwarantowany każdemu choremu zakres leczenia określają wytyczne postępowania i algorytmy publikowane przez odpowiednie towarzystwa naukowe.
Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia
W 1986 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała dokument Cancer Pain Relief [2], w którym zwrócono uwagę na zaniedbania światowej medycyny w zwalczaniu bólów nowotworowych. Wskazano, że kilka milionów chorych na raka nie otrzymuje leczenia przeciwbólowego, chociaż dostępne leki pozwalają na zniesienie bólu u większości z nich. Jako przyczyny niedostatecznego leczenia wymieniono brak wiedzy na temat leczenia przeciwbólowego wśród lekarzy, nieznajomość skutecznych metod leczenia bólów nowotworowych, lęk przed wywołaniem uzależnienia pokutujący zarówno wśród lekarzy, chorych, jak i całego społeczeństwa oraz brak systematycznego szkolenia. Opisano też zasady leczenia...


Pełna treść artykułu...