Stanowisko Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego i Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej w zakresie diagnostyki zakażeń HCV w ramach podstawowej opieki zdrowotnej

Wstęp

Zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C (hepatitis C virus – HCV) występują we wszystkich regionach świata. Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) jest zaliczane przez WHO do najważniejszych zagrożeń zdrowia publicznego. Szacuje się, że na świecie zakażonych jest tym wirusem ok. 71 mln ludzi [1]. Ze względu na brak szczepionki, a także długi okres bezobjawowego przebiegu infekcji najważniejszym elementem walki z zakażeniem HCV pozostają obecnie wczesna diagnostyka oraz jak najszybsze zapewnienie dostępu do wysoce skutecznego leczenia przeciwwirusowego z użyciem leków o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym (direct acting antivirals – DAAs), dzięki czemu możliwe jest wyeliminowanie zakażenia HCV u blisko 100% pacjentów. Szacuje się, że najwięcej zakażeń HCV występuje we wschodnim regionie Morza Śródziemnego i w regionie europejskim – w każdym z nich jest zakażonych 12 mln osób. Na obszarze Azji Południowo-Wschodniej i Zachodniego Pacyfiku po ok. 10 mln ludzi jest przewlekle zakażonych HCV. Z kolei w Afryce przewlekle zakażonych jest 9 mln ludzi, a w obu Amerykach 5 mln [2]. Szacuje się, że w Polsce zakażone HCV jest ok. 0,4–0,5% populacji, co przekłada się na liczbę ok. 150 tys. osób, które najczęściej nie są świadome zakażenia [3].
W 2016 r. WHO opublikowała strategię eliminacji zakażeń HCV jako zagrożenia zdrowia publicznego, której podstawowymi założeniami są zmniejszenie liczby nowych zakażeń HCV o 90% i redukcja śmiertelności z powodu ich klinicznych następstw o 65% [4, 5]. Analiza przeprowadzona dla Polski w 2019 r. wskazała jednoznacznie, że aby osiągnąć cele WHO w zakresie eliminacji WZW C do 2030 r., konieczne jest leczenie ok. 12 tys. osób rocznie [6]. Założenie to wiąże się z koniecznością uruchomienia w trybie pilnym ogólnopolskiego programu powszechnych badań przesiewowych, które umożliwiłyby testowanie ok. 2–2,5 mln osób rocznie. Niestety w świetle aktualnych analiz, bez uruchomienia Narodowego Programu Eliminacji HCV, Polska osiągnie cele zakładane przez WHO dopiero po 2050 r. [7].
Zgodnie z wytycznymi CDC dotyczącymi testów w kierunku HCV opublikowanymi w 2020 r. testowanie każdej osoby przynajmniej raz w życiu bez względu na czynniki ryzyka jest zalecane w populacjach o częstości występowania zakażeń HCV na poziomie > 0,1% [8]. Polska jako kraj o szacowanym odsetku zakażeń HCV 0,4–0,5% spełnia więc kryterium implementacji strategii screeningu populacyjnego. Obecnie mamy jednak do czynienia z...


View full text...