Subiektywne objawy kliniczne u studentów medycyny związane z ekspozycją na formaldehyd podczas zajęć prosektoryjnych z anatomii

Wprowadzenie. Formaldehyd to szkodliwa substancja chemiczna, której wodny roztwór jest powszechnie stosowany jako środek konserwujący w prosektoriach anatomicznych. Osobami szczególnie narażonymi na ekspozycję na formaldehyd są studenci medycyny oraz personel laboratoryjny. Długotrwała ekspozycja na formaldehyd często wiąże się z pojawieniem się różnorodnych objawów klinicznych.

Cel pracy. Ocena subiektywnych objawów klinicznych u studentów medycyny, którzy byli narażeni na wdychanie formaldehydu w niskim stężeniu podczas kursu anatomii.

Materiał i metodyka. Stu dziewięćdziesięciu ośmiu studentów pierwszego roku medycyny (28% z alergią w wywiadzie i 72% bez historii alergii; 69% mężczyzn i 31% kobiet) uczestniczyło w badaniu przeprowadzonym za pomocą ankiety dotyczącej subiektywnych objawów klinicznych związanych z ekspozycją na formaldehyd. Analiza różnic w częstości występowania objawów klinicznych pomiędzy alergikami i osobami bez alergii oraz pomiędzy mężczyznami i kobietami została przeprowadzona przy użyciu testu U Manna-Whitneya.

Wyniki. Pomimo niskiego stężenia formaldehydu w salach prosektoryjnych (0,47–0,57 mg/m3) studenci medycyny doświadczali różnorodnych objawów klinicznych. Łzawienie obserwowano u 85,9% studentów, zaczerwienienie oczu, suchość i swędzenie oczu, katar, kichanie i ból głowy u ponad 50% studentów, natomiast kaszel oraz suchość lub podrażnienie gardła u odpowiednio 44% i 42% studentów. U studentów z alergią w wywiadzie częściej występowały objawy dotyczące oczu, nosa, skóry i układu oddechowego w porównaniu ze studentami bez alergii. U kobiet stwierdzono większą wrażliwość na ekspozycję na formaldehyd w porównaniu z mężczyznami.

Wnioski. Ekspozycja na formaldehyd może spowodować u studentów medycyny rozwój objawów klinicznych. Szczególnie nieprzyjemnych objawów mogą doświadczać osoby z alergią w wywiadzie. W celu zmniejszenia działań niepożądanych formaldehydu konieczne jest zmniejszenie jego stężenia w prosektoriach anatomicznych.

Introduction. Formaldehyde is a noxious gas used as a tissue preservative of cadavers in autopsy rooms. Therefore, exposure to higher concentrations applies particularly to laboratory staff, anatomists and medical students. Prolonged exposure to formaldehyde is associated with clinical complications.

Objective. To assess whether exposure to repeated inhalation of low concentrations of formaldehyde (FA) experienced during a gross anatomy course triggers subjective clinical symptoms in medical students.

Material and methods. All 198 first-year medical students of the Medical University of Lublin, Poland (28% with allergy history and 72% without allergy history; 69% male and 31% female) responded to a questionnaire concerning their subjective FA-related clinical symptoms. Differences in proportions of experienced symptoms between allergic vs. nonallergic, and female vs. males were compared by the Mann-Whitney U test.

Results. Even though formaldehyde concentrations in the gross anatomy laboratory were relatively low (0.47–0.57 mg/m3), medical students experienced various reactions (lacrimation in 85.9%, red eyes, dry and itchy eyes, runny nose, sneezing, and headache in > 50% of students, cough in 44%, and dry throat or throat irritation in 42% of students). Among students with a history of allergy, eye, nose, skin and respiratory system symptoms occurred more frequently in comparison to nonallergic students. Female individuals demonstrated higher sensitivity to FA exposure.

Conclusions. Exposure to formaldehyde may result in development of clinical symptoms in medical students. Particularly unpleasant symptoms may be experienced by individuals with allergy history. It is necessary to decrease formaldehyde concentrations in the anatomy dissection laboratory.