Suplementacja kwasem foliowym u pacjentów z łuszczycą leczonych metotreksatem – wpływ na działania niepożądane i skuteczność

Metotreksat (MTX) jest lekiem powszechnie wykorzystywanym w der­matologii, m.in. jako jedna z opcji terapeutycznych u pacjentów z łuszczycą i łuszczycowym zapaleniem stawów. Podstawowym ograniczeniem terapii są działania niepożądane. Do najczęstszych należą: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, owrzodzenia w obrębie błon śluzowych jamy ustnej, złe samopoczucie, wypadanie włosów, hepatotoksyczność, supresja szpiku. Sposobem redukcji działań niepożądanych może być suplementacja folianami, tj. kwasem foliowym lub folinowym. Istnieje jednak ryzyko, że zbyt duże dawki folianów mogą ograniczyć skuteczność leczenia. Obecnie brakuje ścisłych wytycznych dotyczących dawkowania kwasu foliowego w trakcie terapii MTX u pacjentów dermatologicznych. Po dokonaniu przeglądu bazy danych PubMed (1960 – marzec 2014 roku), znaleźliśmy jedynie kilka badań, w tym jedno badanie randomizowane przeprowadzone metodą podwójnie ślepej próby, oceniających wpływ suplementacji na występowanie działań niepożądanych i skuteczność terapii MTX u pacjentów z łuszczycą. Doniesienia te sugerują, że regularna suplementacja może zmniejszać odsetek działań niepożądanych, głównie zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Ciągle niejasny jest jednak wpływ suplementacji na skuteczność terapii MTX.

Methotrexate (MTX) is commonly used in dermatology, mainly in patients with psoriasis and psoriatic arthritis. Gastrointestinal disorders, mouth ulcerations, malaise, hair loss, hepatic dysfunction and bone marrow suppression are the most common adverse effects of MTX therapy. The occurrence of side effects is suggested to be the main reason for discontinuation of the therapy. Supplementation with folates seems to be a good strategy in limiting adverse effects; however, excessive doses may decrease the efficacy of MTX therapy. Currently, there are no consistent recommendations for folate supplementation in psoriatic patients. An extensive PubMed search (1960 – March 2014) revealed only a few studies, with one randomized controlled trial concerning the impact of folate supplementation in patients with psoriasis. These studies support the protective effect of folate supplementation and suggest that folic acid may reduce gastrointestinal disturbances. Further research, including randomized controlled trials, should be performed.