Systemic lupus erythematosus

Wstęp

Na początku 2012 r., pod patronatem ówczesnego konsultanta krajowego prof. Witolda Tłustochowicza, w czasopiśmie Reumatologia zostały opublikowane zalecenia postępowania w wybranych chorobach reumatycznych, w tym w toczniu rumieniowatym układowym (TRU) [1]. Od czasu przygotowania tego opracowania zaktualizowano w 2012 r. kryteria klasyfikacyjne TRU [2] oraz opublikowano rekomendacje w zakresie postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w toczniowym zapaleniu nerek (TZN) [3, 4]. W ostatnich kilku latach opracowano również rekomendacje dotyczące ogólnych zasad leczenia i monitorowania chorych na TRU [5–8], leczenia neuropsychiatrycznej postaci TRU [9], rekomendacje dotyczące leczenia glikokortykosteroidami (GKS) w chorobach autoimmunizacyjnych [10, 11] oraz ostatnio zasady leczenia ukierunkowanego na cel (treat-to-target – T2T) w TRU [12, 13]. Niniejsze uaktualnione opracowanie przygotowano na podstawie dostępnych obecnie obowiązujących wytycznych międzynarodowych, z uwzględnieniem polskich realiów.

Definicja choroby

Toczeń rumieniowaty układowy jest przewlekłą zapalną chorobą autoimmunizacyjną o wieloczynnikowej etiologii oraz różnorodnych objawach klinicznych zależnych od jednoczesnego zajęcia wielu tkanek i narządów. Najczęściej choroba manifestuje się objawami ze strony układu mięśniowo-szkieletowego, skórno-śluzówkowymi, nerkowymi oraz cytopeniami. Najcięższe postacie choroby przebiegają z zajęciem układu nerwowego, nerek, układu sercowo-naczyniowego, płuc. Charakterystyczna dla TRU jest obecność autoprzeciwciał. Obraz kliniczny choroby może być bardzo zróżnicowany – od stosunkowo łagodnie przebiegającego schorzenia po bezpośrednio zagrażającą życiu poważną chorobę. W przebiegu TRU występują okresy zaostrzeń i wieloletnie okresy remisji [14].

Kryteria klasyfikacyjne i diagnostyczne tocznia rumieniowatego układowego

Kryteria klasyfikacyjne są przydatne do zdefiniowania homogennej grupy chorych do obserwacji, natomiast kryteria diagnostyczne służą postawieniu diagnozy klinicznej.
W codziennej praktyce klinicznej często używa się kryteriów klasyfikacyjnych jako referencyjnych, a więc nie takich, które muszą być koniecznie spełnione, aby rozpoznać i leczyć chorego na toczeń. Obecnie przy diagnozowaniu TRU pod uwagę brane są kryteria z 1997 oraz 2012 r. [2, 15]. Za pewnym rozpoznaniem przemawia spełnienie co najmniej czterech kryteriów, przy czym kryteria mogą być spełnione w czasie badania i/lub w...


View full text...