Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typ b (Hib) w praktyce pediatrycznej

Pałeczka z gatunku Haemophilus influenzae jest Gram-ujemną bakterią, należącą do rodziny Pasteurellaceae. Po raz pierwszy została wyizolowana w 1889 r. przez Richarda Pfeiffera (bakteria Pfeiffera) ze śliny zmarłych z powodu grypy i aż do roku 1919 była uważana za czynnik etiologiczny tego schorzenia. Człon influenzae w nazwie bakterii stanowi więc historyczne odniesienie do jej związku z grypą, co bywa niejednokrotnie przyczyną pomyłek.






Pałeczki Haemophilus influenzae występują w formie szczepów bezotoczkowych i otoczkowych. Te ostatnie są zróżnicowane na 6 antygenowo odmiennych serotypów, zależnie od polisacharydu otoczki, oznaczonych literami alfabetu od a do f. W praktyce pediatrycznej największe znaczenie kliniczne ma serotyp H. influenzae typ b. Prowadzone w latach 30. minionego stulecia pionierskie badania Margaret Pittman wykazały, że szczep H. influenzae typ b (Hib) był najczęściej izolowany z płynu mózgowo-rdzeniowego i krwi dzieci z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych [1]. Dziś powszechnie wiadomo, iż Hib jest odpowiedzialny za zdecydowaną większość ciężkich schorzeń wywoływanych przez pałeczki z tego gatunku, zaś szczepy bezotoczkowe rzadziej bywają przyczyną zakażeń inwazyjnych, częściej natomiast są składnikiem prawidłowej flory bakteryjnej górnych dróg oddechowych, niezależnie od wieku [2].
Wyłącznym gospodarzem pałeczek Haemophilus influenzae jest człowiek. Źródłem zakażenia może być osoba chora lub nosiciel. Nosicielstwo stwierdza się u 1–5 proc. dzieci w wieku do 5 lat, a odsetek ten znacznie wzrasta w przypadku dzieci przebywających w żłobkach i przedszkolach (do 50 proc.), a także u osób żyjących w złych warunkach socjalnoekonomicznych (do 30 proc.) [3]. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową, a wrotami zakażenia i pierwotnym miejscem namnażania się bakterii jest jama nosowo-gardłowa. W kolejnych etapach drobnoustroje mogą przedostawać się do krwi (bakteriemia) dając początek inwazyjnym zakażeniom (tab. 1.). Ponad połowę wszystkich przypadków takich zakażeń w krajach rozwiniętych stanowi zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Narastająca w ostatnich latach częstość zachorowań na ciężko przebiegające bakteryjne zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych (BZOM-R) u dzieci wywołane Hib zwraca uwagę lekarzy chorób zakaźnych i pediatrów na trudności w leczeniu zarówno choroby...


Pełna treść artykułu...