Szczepienie przeciw rotawirusom w praktyce lekarza rodzinnego po 1 stycznia 2021 r. Kompendium wiedzy lekarza praktyka

Wprowadzenie

Zakażenia rotawirusowe (RV) stanowią istotny problem zdrowia publicznego, a historia szczepień pokazuje ich wysoką skuteczność w zapobieganiu zachorowaniom oraz hospitalizacji i zgonom z powodu ciężkiego zakażenia. W najnowszym Programie Szczepień Ochronnych (PSO) w Polsce wprowadzono powszechne (obowiązkowe) szczepienia przeciw RV w grupie dzieci urodzonych po 31 grudnia 2020 r., a niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie najważniejszych kwestii związanych z ich realizacją.

Podstawa prawna

Realizację zarówno obowiązkowych, jak i zalecanych szczepień ochronnych w Polsce regulują przede wszystkim (stan na 10 stycznia 2021 r.): Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1845, 2112) [1], Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (t.j. Dz.U. 2018 r. poz. 753; z późn. zm.: Dz.U. 2019 r. poz. 2118, Dz.U. 2020 r. poz. 1964) [2–4] oraz Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 22 grudnia 2020 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2021 [5]. Dotychczas realizacja szczepień ochronnych przeciw RV odbywała się w ramach szczepień zalecanych (dzieci urodzone do 31 grudnia 2020 r.), natomiast w grupie dzieci urodzonych po 31 grudnia 2020 r. na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz.U. 2020 r. poz. 1964) [4] szczepienia te są realizowane w ramach kalendarza szczepień obowiązkowych, zgodnie z zapisami w PSO na rok 2021 [5].

Epidemiologia i patofizjologia zakażeń rotawirusowych

Rotawirusy (rotavirus) należą do rodziny Reoviridae, są RNA-wirusami z dwuniciowym, segmentowanym genomem i odpowiadają za zakażenia licznych kręgowców, w tym człowieka [6, 7]. Strukturalnie charakteryzują się symetrią ikosaedralną, mają średnicę ok. 100 nm, a w mikroskopie elektronowym wyglądem przypominają koło (łac. rota – stąd ich nazwa) [7]. Różnice w budowie białek otoczki pozwalają na ich klasyfikację oraz determinują odpowiedź antygenową (wyróżnia się 5 głównych grup serologicznych – A do E). Dominujące z klinicznego punktu widzenia są rotawirusy grupy A, a dalsza ich klasyfikacja oparta jest na właściwościach białek zewnętrznej warstwy otoczki VP7 oraz VP4, które determinują odpowiednio serotyp G oraz serotyp P [7]. Za ok. 90% zakażeń RV wśród ludzi...


View full text...