Szczepionka przeciwko poliomyelitis – żywa czy inaktywowana?

W nowym programie szczepień ochronnych obowiązującym w Polsce od czerwca br. wprowadzono podanie inaktywowanej szczepionki przeciwko poliomyelitis jako pierwszej dawki na przełomie 3. i 4. miesiąca życia. W dalszych miesiącach życia stosuje się tak jak dotychczas szczepionkę doustną, zawierającą żywe wirusy. W związku z modyfikacją programu szczepień rodzice pytają lekarzy rodzinnych o jej przyczyny, a często szukają także pomocy w podjęciu decyzji, jaką szczepionkę zastosować przy podawaniu kolejnych dawek. W poniższym artykule pragniemy przedstawić najważniejsze informacje o aspektach klinicznych i epidemiologicznych poliomyelitis oraz porównać wady i zalety obu rodzajów szczepionek.




Nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis) jest poważną, niekiedy śmiertelną chorobą zakaźną, która stanowiła istotny problem epidemiologiczny w latach 50. W 1952 r. w USA zarejestrowano ponad 20 000 zachorowań. Krokiem milowym w opanowaniu poliomyelitis stało się wprowadzenie szczepień ochronnych. W USA rozpoczęto w 1955 r. podawanie szczepionki inaktywowanej (IPV – inactivated polio vaccine), co dało ograniczenie liczby zachorowań do poniżej 100 rocznie na początku lat 60.
W Polsce w 1951 r. zarejestrowano 3 060, a w 1952 r. – 2 083 zachorowania na poliomyelitis. Kolejna epidemia tej choroby wystąpiła w 1958 r. – stwierdzono wówczas w Polsce 6 090 zachorowań. W związku z tym w latach 1959 i 1960 podjęto w naszym kraju masowe szczepienia szczepionką doustną (OPV – oral polio vaccine), zawierającą żywy wirus. W rezultacie tych działań w 1960 r. zachorowało w Polsce 275 osób, a w następnym tylko 96.

W ostatnich latach bliscy jesteśmy w naszej części świata eradykacji tej choroby. Dlatego warto chyba krótko przypomnieć klinikę poliomyelitis.
Charakterystyka kliniczna
Nagminne porażenie dziecięce (zwane również chorobą Heinego-Medina) jest ostrą chorobą zakaźną wywołaną przez wirusy polio, zróżnicowane pod względem antygenowym na trzy typy. Pierwsze naukowe doniesienia o klinice i epidemiologii tej choroby pochodzą z przełomu XIX i XX w., jakkolwiek rzeźby i rysunki na papirusach wskazują, że poliomyelitis znano od kilku tysięcy lat.

Wirusy polio klasyfikowane są obok wirusów ECHO i Coxackie do grupy enterowirusów. Ich cechą charakterystyczną jest zdolność do niszczenia...


View full text...