Taniej zapobiegać niż leczyć. Profilaktyka przeciwzakrzepowa w realiach polskich oddziałów internistycznych – co możemy poprawić?

Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych i zatorowość płucna, określane łącznie jako żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ), pozostają poważnym problemem epidemiologicznym. Odnosząc dostępne dane amerykańskie do populacji polskiej, można oszacować, że rocznie na zakrzepicę żył głębokich i zatorowość płucną choruje w Polsce odpowiednio 285 i 86 tys. pacjentów.


Ponad połowa epizodów ŻChZZ jest związana z pobytem pacjenta w szpitalu. Mimo leczenia śmiertelność w zatorowości płucnej wynosi ok. 10 proc., a w przypadku niepodjęcia leczenia przekracza 30 proc. [1]. Śmiertelność z powodu ŻChZZ nie zmniejsza się na przestrzeni ostatnich 20 lat, mimo wprowadzenia nowych leków i narzędzi diagnostycznych.
Czynniki ryzyka
Ochrona pacjenta przed wystąpieniem epizodu ŻChZZ w chirurgii, ortopedii, ale także pacjentów oddziałów niezabiegowych jest obecnie jednym z kardynalnych elementów postępowania szpitalnego. Na podstawie wyników badań klinicznych międzynarodowe komitety ekspertów opracowały wytyczne, w których określiły czynniki ryzyka ŻChZZ, wytypowały grupy pacjentów zagrożonych wystąpieniem choroby oraz zaleciły metody stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej [2, 3]. Jednak to od lekarzy praktyków zależy, na ile wskazówki zawarte w oficjalnych zaleceniach przełożą się na poprawę jakości opieki zdrowotnej. Również świadomość osób zajmujących się organizacją opieki zdrowotnej ma tu istotne znaczenie. Dotyczy to menedżerów kierujących szpitalami, ale także osób administrujących systemem na szczeblu NFZ lub Ministerstwa Zdrowia.
Cyfrowa profilaktyka
W 2002 r. podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jak profilaktyka przeciwzakrzepowa jest wdrażana w codziennej pracy polskich oddziałów internistycznych. Stworzono rejestr (rejestr EPID), w którym za pomocą formularza umieszczonego na stronie WWW zbierano informacje z 64 oddziałów internistycznych zlokalizowanych na terenie całego kraju. 45 (70 proc.) oddziałów znajdowało się w szpitalach miejskich lub powiatowych, 14 (22 proc.) w obecnych lub dawnych szpitalach wojewódzkich oraz 5 (8 proc.) w klinikach akademii medycznych i instytutów naukowo-badawczych. Taka proporcja ośrodków miejskich i akademickich daje reprezentatywną próbkę polskiej rzeczywistości. Przyjęto zasadę, że każdy z uczestniczących ośrodków przesyła informacje o kolejnych pierwszych 10 pacjentach przyjętych w ciągu miesiąca. Uczestnikom rejestru nie sugerowano określonych...


View full text...