Testy diagnostyczne – ich biochemiczna wartość w rozpoznawaniu chorób wątroby

Próby wątrobowe przeprowadzane przez lekarza pierwszego kontaktu powinny mieć swoją hierarchię. Jak się okazuje, przy użyciu względnie niewielkiej ich liczby można wyciągnąć właściwe wnioski. Często są one podstawą do przeprowadzania innych badań specjalistycznych w celu ostatecznego ustalenia rozpoznania. Informacje zawarte w prezentowanym artykule stanowią swego rodzaju minimum hepatologiczne, ograniczone przede wszystkim do badań biochemicznych.




Wprowadzenie
W potocznym słownictwie medycznym, przejętym także przez pacjentów, bardzo często używa się określenia próby wątrobowe. Szczegółowa analiza tego pojęcia wykazałaby, że tylko nieliczne z potencjalnych prób wątrobowych mogą być uważane za spełniające narządowe wymagania. Tym bardziej, że w rzeczywistości określenie próby wątrobowe dotyczy właśnie tych, które nie tylko wykazują odchylenia związane z uszkodzeniem wątroby. Wiadomo, że podwyższone stężenie bilirubiny lub zwiększona aktywność aminotransferaz niejednokrotnie mają pozawątrobowe przyczyny. Natomiast test obciążenia zielenią indocyjaninową po dodaniu dożylnym, eliminowaną wyłącznie przez wątrobę, jest testem par excellans wątrobowym (nb. jest to badanie wykonywane obecnie nader rzadko). Mają więc rację ci (np. prof. Piotr Zaborowski: program edukacyjny 1000 razy Hepatologia, płyta CD, wydawca Aventis), którzy wolą używać bardziej precyzyjnego określenia – badania diagnostyczne wątroby. Jest to pojęcie szerokie i nie zawęża się tylko do badań biochemicznych, lecz obejmuje bardzo szeroki krąg różnych technik, których szczegółowo nie
będziemy opisywać. Można je przedstawić skrótowo: od biologii molekularnej po metody obrazowania.

Tematem tego artykułu są przede wszystkim testy diagnostyczne typu biochemicznego.
Coraz częściej zdarza się, że badania diagnostyczne wykonywane są w pozornie przypadkowych okolicznościach. Pozornie, ponieważ u podłoża jakichkolwiek badań zawsze leży świadoma zgoda na ich wykonanie, wyrażona samoistnie lub pod wpływem sugestii rodziny, przyjaciół bądź lekarza. Ponadto, lekarza zawsze obowiązuje racjonalizacja postępowania. Tego rodzaju procedury lekarskie są bardzo zalecane w ramach standardowych zasad postępowania. Zawierają międzynarodowe rekomendacje, wskazujące komu tego rodzaju badania biochemiczne powinno się wykonywać, w oparciu o profesjonalne metody podejmowania decyzji. Oto kilka wskazań, u kogo w...


View full text...