Tolerancja wysiłków fizycznych jako czynnik determinujący stosowanie leczenia treningiem fizycznym u osób z cukrzycą

Podobnie jak żywienie, a więc różne formy dostarczania energii i jakościowych składników organizmu, także praca fizyczna naturalnie oddziałuje na przemianę materii. Można to wykorzystać w leczeniu osób chorych na cukrzycę lub też przez zaniedbanie dopuścić do ujawnienia się jej szkodliwych skutków.










Patofizjologia adaptacji
do wysiłku fizycznego
u chorych na cukrzycę






Źródła energii



Głównymi substratami energetycznymi podczas pracy mięśniowej są na początku wysiłku glikogen i trójglicerydy, zawarte w komórkach mięśniowych oraz dostarczana później przez wątrobę glukoza i wolne kwasy tłuszczowe (WKT) z tkanki tłuszczowej, wychwytywane przez mięśnie z krwi. Wielkość zasobów energetycznych organizmu jest jednym z czynników decydujących o zdolności do wykonywania długotrwałego wysiłku. Zapasy substratów węglowodanowych są jednak niewielkie. Podczas długotrwałej pracy glikogen z mięśni pracujących może ulec całkowitemu wyczerpaniu, mimo wzrastającego zużycia w procesach energetycznych WKT, a wyczerpanie glikogenu mięśniowego uniemożliwia kontynuowanie pracy. Zapasy glikogenu wątrobowego są niewielkie (80–90 g) i podczas długotrwałej pracy ulegają również znacznemu uszczupleniu. Tempo uwalniania glukozy z wątroby podczas wysiłku wzrasta wielokrotnie w porównaniu ze spoczynkiem.

U chorych na cukrzycę z niedoborem insuliny zawartość glikogenu zarówno w wątrobie, jak i w mięśniach może być znacznie zmniejszona. Może to istotnie ograniczać zdolność do długotrwałego wysiłku u chorych nieleczonych lub otrzymujących zbyt małe dawki insuliny. U chorych na cukrzycę prawidłowo leczonych zasoby glikogenu mogą być takie same, jak u ludzi zdrowych.




Źródła energii
a czas trwania wysiłku



Glikogen mięśniowy jest substratem energetycznym w początkowym okresie pracy, gdyż w toku dłużej trwającego wysiłku jego udział w wytwarzaniu energii stopniowo się zmniejsza. Tempo zużywania glikogenu podczas pracy u chorych na cukrzycę jest podobne jak u ludzi zdrowych. Resynteza tego substratu po zakończeniu pracy jest stymulowana przez insulinę. U chorych z niedoborem tego hormonu wspomniany proces jest upośledzony, natomiast u leczonych insuliną przebiega normalnie.

Wychwytywanie glukozy z krwi...


View full text...