Trendy w rozpowszechnianiu używania substancji psychoaktywnych wśród iławskich gimnazjalistów w latach 2001–2014 na tle wyników innych badań

Wprowadzenie
Głównym celem pracy była prezentacja trendów w rozpowszechnieniu używania substancji psychoaktywnych wśród gimnazjalistów iławskich, na tle trendów w badaniach ESPAD oraz mokotowskich.

Materiał i metody
Badania iławskie prowadzono w 2001 r. i były powtarzane w 2005, 2010, 2012 i 2014 r., w całej lokalnej populacji 15-letnich uczniów (około 300 do 500 osób w każdej edycji badań), zawsze według tej samej procedury. Analizowano trendy w rozpowszechnieniu palenia papierosów, picia alkoholu oraz używania innych substancji psychoaktywnych.

Wyniki
Ostatnia edycja badań iławskich z 2014 r. przyniosła wyniki pokazujące spadki w okresie dwóch lat większości wskaźników używania substancji psychoaktywnych. W tym samym okresie wzrosła nieznacznie konsumpcja dopalaczy (z 2,4% do 5,2%), a wskaźnik używania narkotyków, po dużym wzroście w 2010 r., pozostał na dość wysokim poziomie, około 21%.

Omówienie
Długoterminowe trendy w zakresie rozpowszechnienia palenia papierosów, picia alkoholu (odsetek abstynentów) oraz używania innych substancji psychoaktywnych w badaniach iławskich stanowią dość wierne odzwierciedlenie trendów identyfikowanych w badaniach ogólnopolskich ESPAD. W porównaniu z populacją ogólną rozpowszechnienie częstego picia alkoholu (ostatnie 30 dni) i upijania się (binge drinking) w populacji młodzieży iławskiej było mniejsze, a długoterminowe trendy bliższe były trendom w mokotowskiej subpopulacji młodzieży warszawskiej.

Wnioski
Dość duże odsetki konsumentów narkotyków sugerują konieczność większej kontroli ich podaży na nielegalnym rynku. Wskazane jest objęcie młodzieży programami profilaktyki uniwersalnej oraz przygotowanie wychowawców do podejmowania działań interwencyjnych. Przeprowadzone analizy uwidoczniły potrzebę częstszego monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz wypracowania właściwych standardów pomiaru upijania się.



Introduction
The main aim of this paper is to present trends in the prevalence of psychoactive substance use among students from Iława, in comparison with trends observed in the ESPAD and the Warsaw/Mokotów studies.

Material and methods
The Iława study has been conducted since December 2001, repeated in years 2005, 2010, 2012 and 2014, in the whole local population of 15-year old students (300 to 500 participants in each edition) applying always the same procedure. Trends in the prevalence of smoking, drinking alcohol and other psychoactive substance use were analysed.

Results
The last edition of the Iława study from 2014 revealed declines in the majority of substance use prevalence indicators over the last two years. In the same period, the consumption of designer drugs increased slightly (from 2.4 to 5.2%) and the drug use rate remaining quite high (21%).

Discussion
Long-term trends in the prevalence of cigarette, alcohol and drug use (including alcohol abstinence rates) in Iława study are clearly reflected the trends identified in nationwide survey ESPAD. Compared to the general population, prevalence of frequent drinking (the last 30 days) and binge drinking was lower among Iława’s students and long-term trends were closer to the trends of the Warsaw students’ subpopulation (Mokotów district).

Conclusions
The rather high percentage of drugs consumers suggests the need for greater control of supply on the illegal market. It is advisable to include universal prevention programmes among young people and prepare educators to conduct an intervention. These analyses have highlighted the need for more frequent monitoring of the epidemiological situation and the need for the development of binge drinking measurement standards.