Twardzina układowa – rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część 1: diagnostyka i monitorowanie

Twardzina układowa jest chorobą mediowaną immunologicznie o przewlekłym i postępującym przebiegu. Często prowadzi do niewydolności wielonarządowej, niepełnosprawności chorych i przyczynia się do znacznego obniżenia jakości życia. Procesem chorobowym zajęta jest skóra, tkanka podskórna, mięśnie, układ kostno-stawowy oraz narządy wewnętrzne. Złożony i zróżnicowany obraz kliniczny chorych wymaga indywidualnego podejścia i współpracy wielospecjalistycznej zarówno na etapie diagnozowania, jak i leczenia chorych. W twardzinie układowej ważne są wczesne rozpoznanie, ocena zajęcia procesem chorobowym narządów wewnętrznych, identyfikacja chorych z ryzykiem wystąpienia powikłań narządowych, ocena dynamiki i aktywności choroby i wdrożenie optymalnej terapii. W części pierwszej przedstawiono aktualne rekomendacje dotyczące rozpoznawania, diagnostyki i monitorowania chorych. Omówiono kryteria klasyfikacyjne, postacie kliniczne twardziny układowej, ocenę grubości fałdu skórnego, mikroangiopatię twardzinową, znaczenie przeciwciał jądrowych, diagnostykę choroby śródmiąższowej płuc i tętniczego nadciśnienia płucnego, przełomu nerkowego, diagnostykę zmian w sercu, ocenę przewodu pokarmowego oraz zmian w układzie kostno-stawowo-mięśniowym.

Systemic sclerosis is an immune-mediated disease characterized by a chronic and progressive course. It often leads to multiorgan failure and patient disability, and contributes to significant reduction in the quality of life. Systemic sclerosis affects the skin, subcutaneous tissue, muscles, osteoarticular system and internal organs. The complexity and diversity of clinical presentations require an individual approach and multidisciplinary collaboration both at the stage of diagnosis and treatment. Critical factors in systemic sclerosis include early diagnosis, assessment of internal organ involvement, identification of patients at potential risk of organ complications, assessment of disease dynamics and activity, and implementation of optimal therapy. Part 1 presents current recommendations for the diagnostics and monitoring of patients with systemic sclerosis. Attention is given to classification criteria, clinical forms of systemic sclerosis, assessment of skin thickness and systemic sclerosis microangiopathy, significance of antinuclear antibodies, diagnosis of interstitial lung disease and pulmonary arterial hypertension, renal crisis and cardiac abnormalities, and evaluation of the gastrointestinal tract and osteoarticular and muscular systems.