Uwarunkowania otępienia w starości a możliwości prewencji

Wraz z rozwojem cywilizacji i postępem medycyny, w ostatnich latach obserwuje się charakterystyczne dla schyłku XX w. zjawisko – wydłużenie życia ludzkiego, prowadzące do wzrostu populacji ludzi starych – siwienia społeczeństwa. W porównaniu do roku 1900, kiedy osoby powyżej 65. roku życia stanowiły niecały 1 proc. ludności, przewiduje się, że do roku 2050 odsetek ten osiągnie ok. 20 proc. [1].
Naturalną konsekwencją tych zmian jest większa częstość występowania chorób typowych dla wieku starczego. Zaburzenia funkcji poznawczych są typowym przykładem problemów zdrowotnych związanych z wiekiem. W zależności od nasilenia tych zaburzeń i wpływu na funkcjonowanie starszego człowieka, przebiegają jako łagodne zaburzenia poznawcze bądź przybierają patologiczną postać zespołów otępiennych, które zaczynają stanowić coraz większy problem zdrowotny i socjalny populacji ludzi starych wielu społeczeństw.






Podczas gdy w roku 1980 liczbę osób z otępieniem szacowano na 11,1 mln, w roku 2000 było to już blisko 17,2 mln, a w roku 2025 liczba takich osób osiągnie prawdopodobnie ok. 341 mln w skali światowej [2]. Przewiduje się, że liczba osób dotkniętych otępieniem wzrośnie w roku 2025 od kilku do kilkuset proc. [3]. Statystyki światowe i europejskie podają, że wśród osób powyżej 65. roku życia otępienie występuje u 3–11 proc., zaś w grupie wieku powyżej 80–85 lat – u 20–50 proc. [4, 5, 6, 7]. Po 90. roku życia otępienie spotyka się u 40 proc., a wśród stulatków aż u blisko 60 proc. [8].
Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD–10) [9], opracowanej przez WHO, przez otępienie rozumie się zespół objawów spowodowanych chorobą mózgu, zwykle o charakterze przewlekłym lub postępującym, w którym zaburzone są takie wyższe funkcje korowe, jak pamięć i uczenie się, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, funkcje językowe i zdolność do porównywania, oceniania i dokonywania racjonalnych wyborów. Świadomość nie jest zaburzona. Upośledzeniu funkcji poznawczych towarzyszą zwykle, a czasem je poprzedzają, zaburzenia sfery emocjonalno-motywacyjnej oraz obniżenie kontroli nad zachowaniem. Otępienie utrudnia wykonywanie codziennych czynności i prowadzi do pogorszenia funkcjonowania w społeczeństwie.

Dokładne dane epidemiologiczne dotyczące otępienia nie są w pełni dostępne ani też precyzyjne. Wynika to z braku poprawnych...


View full text...