W krainie wirusów

Rozmowa z prof. Jackiem Juszczykiem, kierownikiem Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu


Czy można stworzyć ranking najgroźniejszych wirusów?
Najgroźniejsze są zapewne wirusy, powodujące gorączki krwotoczne, charakterystyczne dla Afryki. I – obecnie – wirus ospy prawdziwej, gdyby go użyto do ataku bioterrorystycznego. Śmiertelność w zakażeniach afrykańskimi wirusami gorączek krwotocznych wynosi kilkadziesiąt, a niekiedy niemal 100 proc. Warto jednak pamiętać, że nie wszyscy zakażeni wirusami chorują i umierają.
A jak w tym rankingu wyglądałaby grypa, AIDS, WZW?
Ta kwestia jest trudna do oceny. Należy bowiem pamiętać, że zakażenia groźnymi wirusami gorączki krwotocznej typu ebola czy Marburg mają charakter lokalny. Natomiast grypa czy AIDS należą do pandemii, które powodują olbrzymie szkody nie tylko biologiczne, ale i ekonomiczne. Dezorganizują życie gospodarcze, rodzinne, zawodowe. Warto też przypomnieć, że choroby zakaźne są bezpośrednią przyczyną połowy wszystkich przedwczesnych zgonów u dzieci i ludzi młodych. W ciągu roku na świecie na biegunkę, odrę i zapalenie płuc umiera ok. 5 mln dzieci w wieku do 5 lat. W celu obiektywizacji przyczyn zgonów w skali światowej wprowadzono miarę utraty lat zdrowego życia, w praktyce przekładających się na przedwczesne zgony i kalectwo. Choroby zakaźne to 26,8 proc. tej wartości. Jednym z aspektów związanych z zapobieganiem zakażeniom są etiologiczne powiązania między nimi a chorobami nowotworowymi. Ta korelacja dotyczy aż 16 proc. występowania chorób rozrostowych, np. raka szyjki macicy czy raka wątrobowokomórkowego (wirusy hepatitis B i C).
Przedstawił pan dramatyczne dane. Jak zatem poradzić sobie z chorobami wirusowymi?
Filozofia ochrony powinna polegać na propagowaniu idei szczepień. Tym bardziej, że np. szczepienia przeciwko zapaleniu wątroby typu B są wyjątkowo bezpieczne. Problemem pozostaje brak szczepionki przeciw zapaleniu wątroby typu C. Dlatego ratunkiem jest już wspomniana swoista strategia ochrony przed zakażeniami. Jej właściwe zrozumienie zaowocowało tym, że w ostatnich 20 latach drastycznie zmniejszyła się częstość ostrych zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu B. Obecnie rejestrujemy w Polsce mniej niż 2 tys. przypadków zakażeń rocznie. Jeszcze kilkanaście lat temu osoby chore liczono w dziesiątkach tysięcy.
...


View full text...