WIEDZA I BARIERY ZWIĄZANE Z PROFILAKTYKĄ RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO WŚRÓD MĘŻCZYZN

Wprowadzenie
Według danych, w Polsce w 2021 r. zarejestrowano 17 832 nowych zachorowań na raka gruczołu krokowego i 5 458 zgonów. Podnoszenie świadomości na temat raka gruczołu krokowego pozwoli zapobiec występowaniu tak dużej ilości zgonów mężczyzn spowodowanego tego rodzajem nowotworu. Cel pracy było dokonanie oceny stanu wiedzy mężczyzn na temat raka gruczołu krokowego przyczyniającego się do wystąpienia zgonów oraz roli podejmowania działań profilaktycznych.

Materiał i metody
Badaniami objęto 106 mężczyzn po 40 roku życia z terenu województwa mazowieckiego, w okresie od lutego do czerwca 2023 r. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. W analizie statystycznej wykorzystano test nieparametryczny χ2. Przyjęto poziom istotności p<0,05. Dodatkowo określono siłę badanych związków (rp). Analizę przeprowadzono za pomocą programu Statistica.

Wyniki
Spośród badanych, 76% nie znała żadnego z programów profilaktycznych raka gruczołu krokowego, co miało konsekwencje w poziomie udziału mężczyzn w tych inicjatywach. Jedynie 4% badanych w nich uczestniczyło. Niewielu (15%) oceniło, iż dostęp był wystarczająco dobry. 75% badanych nie wiedziała o występowaniu związku pomiędzy zachorowaniem, a uwarunkowaniami genetycznymi raka gruczołu krokowego oraz związku pomiędzy zachorowaniem a wystąpieniem dużej ilości zgonów.

Wnioski
Badani mężczyźni mieli bardzo niski poziom wiedzy na temat raka gruczołu krokowego. Uczestnictwo w programach i kampaniach z zakresu profilaktyki raka było na niezadowalającym poziomie.



Background
According to the data, 17,832 new cases of prostate cancer and 5,458 deaths were registered in Poland in 2021. Raising awareness of prostate cancer will help prevent so many male deaths caused by this type of cancer. The aim of the study was to assess men’s knowledge of prostate cancer contributing to death and the role of taking preventive action.

Material and methods
The study covered 106 men over 40 years of age from the Masovian Province, from February to June 2023. The research tool was an original survey questionnaire. A non-parametric χ2 test was used in the statistical analysis. The significance level of p<0.05 was adopted. In addition, the relationship strength (rp) was determined. The analysis was carried out using Statistica software.

Results
76% of respondents were not familiar with any of the prostate cancer prevention programs, with consequences for the level of male participation in these initiatives. Only 4% of respondents participated in them. Few (15%) assessed that access was good enough. 75% of respondents were unaware of the relationship between the incidence and genetic determinants of prostate cancer and the relationship between the incidence and the occurrence of a high number of deaths.

Conclusions
The men surveyed had very low levels of knowledge about prostate cancer. Participation in cancer prevention programs and campaigns was at an unsatisfactory level.