Wahania stężenia hemoglobiny – czy mają wpływ na rokowanie chorych z przewlekłą chorobą nerek leczonych erytropoetyną?

Wprowadzenie ludzkiej rekombinowanej erytropoetyny do leczenia pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek było wydarzeniem przełomowym. Wiele właściwości przypisywanych temu lekowi (głównie w postaci zmniejszenia ryzyka sercowo-naczyniowego, regresji zaburzeń struktury i czynności narządu krążenia oraz redukcji śmiertelności chorych dializowanych) nie zostało jednak potwierdzonych w prospektywnych, randomizowanych badaniach klinicznych. W większości z tych badań nie udało się wykazać wymienionych korzyści przy osiąganiu – dzięki stosowaniu erytropoetyny – wysokich wartości hemoglobiny. Wśród wielu czynników, które mogą prowadzić do braku poprawy rokowania związanego z leczeniem niedokrwistości, w ostatnim czasie zwrócono szczególną uwagę na znaczne wahania hemoglobiny. Wahania te powodują, że pacjent z prawidłowym średnim stężeniem tego parametru w rzeczywistości przez znaczną część czasu znajduje się poza zakresem docelowym. Obecnie rodzi się pytanie, czy wprowadzenie długo działających czynników stymulujących erytropoezę pozwoli na zmniejszenie amplitudy takich oscylacji, oraz czy ten efekt przełoży się na poprawę rokowania leczonych pacjentów.

Introduction of recombinant human erythropoetin to the treatment of patients with end-stage renal disease was considered as substantial therapeutic progress. Several benefits, initially considered to be associated with this drug (such as decreased risk of cardiovascular morbidity and mortality, regression of cardiac structure and function abnormalities, improved survival) were not confirmed in the series of controlled, prospective, randomized clinical studies. Most of these trials failed to demonstrate any substantial benefits from achieving higher hemoglobin levels with higher doses of erythropoetin. Several possible explanations for such a lack of improvement have been identified. Recently, attention has been focused on the substantial hemoglobin variability in individual patients, which leads to several Hb values out of the target range, despite of the mean value being well within the range. The question emerged whether the new erythropoesis stimulating agents with prolonged half-life could possibly increase hemoglobin stability over time and whether such an increased stability will translate into improved patients’ outcome.