Warianty genu FTO a  konsumpcja napojów alkoholowych

Celem pracy jest przedstawienie znaczenia zmienności genetycznej sekwencji genu FTO w kształtowaniu predyspozycji do określonych form spożycia alkoholu na podstawie przeglądu systematycznego badań opublikowanych w latach 2011–2013 i w roku 2019, wyszukanych w bazach danych PubMed, Science Direct oraz Wiley Online Library.

Gen FTO zlokalizowany jest w locus 16q12.2 i koduje białko z rodziny AlkB o aktywności demetylazy kwasów nukleinowych. FTO ulega ekspresji głównie w podwzgórzu i odgrywa ważną rolę w zarządzaniu energetyczną homeostazą organizmu i w regulacji masy tkanki tłuszczowej, jednak dokładna funkcja fizjologiczna tego genu nie została w pełni poznana.

Obserwacje związku polimorficznych wariantów genu FTO z ryzykiem otyłości i depresji, jak również wyniki badań GWAS dotyczących zaburzeń spowodowanych przez nadużywanie alkoholu stały się podstawą do sformułowania hipotezy odnoszącej się do zależności między zmiennością sekwencji tego genu a konsumpcją alkoholu. W badaniach wykazano, że: 1) istnieje zależność między genotypem FTO a modelem konsumpcji alkoholu związanym z ilością, rodzajem i częstotliwością spożywania alkoholu; 2) związek genotypu FTO z modelem spożywania alkoholu (ilość/częstotliwość/rodzaj) zależy także od genotypu innych genów, w tym MC4R; 3) związek między genotypem FTO a modelem spożywania alkoholu jest zależny od populacji; 4) istnieją warianty FTO korelujące ze zwiększoną predyspozycją do spożywania dużych ilości alkoholu, w tym rs806289 – allel T;

5) związek genotypu GG FTO rs17817449 SNP z ilością spożywanego alkoholu zależy od płci i jest silniej wyrażony u mężczyzn. Obserwacje te wskazują na istotny udział zmienności genetycznej związanej z polimorfizmem FTO w kształtowaniu wzorów spożywania alkoholu.

The aim of this review is to present the role of FTO gene sequence variation in determining predisposition to specific forms of alcohol consumption. This systematic review includes studies published in 2011-2013 and 2019 from the PubMed, Science Direct and Wiley Online Library databasis.

The FTO gene is located at locus 16q12.2 and encodes a protein from the AlkB family with nucleic acid demethylase activity. FTO is mainly expressed in the hypothalamus and plays an important role in managing the body’s energetic homeostasis and regulating adipose tissue mass though its exact physiological function is not fully understood.

Observations regarding the association of FTO polymorphic variants with the risk of obesity and depression as well as the results of the GWAS studies on alcohol abuse disorders became the basis for hypothesis on the relationship between the FTO variants and the alcohol consumption. The analysed studies revealed that:

1) FTO genotype is related to the quantity, frequency and the type of consumed alcohol; 2) the relationship between the FTO genotype and the alcohol consumption pattern (amount/frequency/type) is also dependent on the genotype of other genes, including MC4R; 3) the relationship between the FTO genotype and alcohol consumption pattern is population dependent; 4) there are FTO variants correlating with predisposition to consume large amounts of alcohol including rs806289 T; 5) the relationship of the GG genotype of FTO rs17817449 SNP and the amount of alcohol consumed is gender dependent and more strongly expressed in men. These observations indicate a significant participation of genetic variability linked to FTO polymorphism in shaping alcohol consumption patterns.