Wczesne zmiany naczyniowe i sercowe u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów rozpoczynających leczenie
Redaktor: Anna Soboń
Data: 12.11.2020
Źródło: Plein S, Erhayiem B, Fent G, Horton S, Dumitru RB, Andrews J, Greenwood JP, Emery P, Hensor EM, Baxter P, Pavitt S, Buch MH. Cardiovascular effects of biological versus conventional synthetic disease-modifying antirheumatic drug therapy in treatment-naïve, early rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 2020 Nov;79(11):1414-1422.
U chorych z rozpoznaniem reumatoidalnego zapalenia stawów śmiertelność jest ponad 3 razy wyższa w porównaniu z populacją ogólną. Głównym problemem związanym ze zwiększeniem ryzyka zgonu są choroby układu krążenia. RZS to niezależny czynnik rozwoju miażdżycy oraz incydentów naczyniowych obok innych dobrze znanych tj. palenia papierosów, nadciśnienia tętniczego czy zaburzeń gospodarki lipidowej.
Na tej podstawie powstała koncepcja wpływu czynników immunologicznych, które odgrywają istotną rolę zarówno w patomechanizmie RZS jak i miażdżycy. Stosowanie leków immunosupresyjnych (modyfikujących przebieg choroby) w leczeniu RZS już na wczesnym etapie choroby, zgodnie z tym założeniem, powinno wywierać wpływ na objawy stawowe, a także funkcję naczyń.
Badanie serca rezonansem magnetycznym dostarcza wiele ważnych informacji odnośnie kondycji układu krążenia i serca. Parametry takie jak rozszerzalność aorty, masa komory lewej oraz sercowa objętość pozakomórkowa w sposób obiektywny i powtarzalny pozwalają na ocenę anatomiczną i czynnościową układu krążenia.
W randomizowanym badaniu klinicznym brało udział 81 chorych z wczesnym rozpoznaniem RZS. W leczeniu stosowano 2 strategie: w jednej z grup od początku włączano leczenie skojarzone metotreksat + etanercept, w drugiej grupie postępowano zgodnie z aktualnymi rekomendacjami rozpoczynając od metotreksatu i ewentualnie włączając inhibitor TNF po 24 tygodniach.
Żaden z badanych nie miał rozpoznania choroby sercowo-naczyniowej, ale miał stwierdzony jeden czynnik ryzyka tej choroby (inny niż cukrzyca). Wykonanie badania rezonansu serca zaplanowano w chwili rozpoczynania leczenia oraz po roku i po 2 latach. Dodatkowo rezonans serca wykonano u 30 zdrowych ochotników odpowiednio dobranej grupy kontrolnej.
W grupie chorych z rozpoznaniem RZS w porównaniu z grupą kontrolną (osób zdrowych) stwierdzono gorsze wyniki parametrów naczyniowych w badaniu rezonansu serca świadczące o sztywności naczyń oraz rozsianym zwłóknieniu mięśnia serca i zmniejszeniu jego masy. Po włączeniu leczenia immunosupresyjnego w kontrolnym badaniu po roku uzyskano poprawę rozszerzalności aorty, efekt ten został potwierdzony po 2 latach obserwacji. Nie odnotowano różnicy wyników badań w zależności od strategii leczenia czy aktywności RZS.
Przeprowadzone badanie potwierdza wpływ leczenia immunosupresyjnego na sztywność naczyń (ważny, niezależny czynnik ryzyka incydentów naczyniowych) już na wczesnym etapie choroby, w pierwszym roku leczenia. Autorzy badania sugerują, aby w badaniach klinicznych w ocenie efektywności leczenia uwzględniać wpływ terapii na układ krążenia i miażdżycę naczyń.
Badanie serca rezonansem magnetycznym dostarcza wiele ważnych informacji odnośnie kondycji układu krążenia i serca. Parametry takie jak rozszerzalność aorty, masa komory lewej oraz sercowa objętość pozakomórkowa w sposób obiektywny i powtarzalny pozwalają na ocenę anatomiczną i czynnościową układu krążenia.
W randomizowanym badaniu klinicznym brało udział 81 chorych z wczesnym rozpoznaniem RZS. W leczeniu stosowano 2 strategie: w jednej z grup od początku włączano leczenie skojarzone metotreksat + etanercept, w drugiej grupie postępowano zgodnie z aktualnymi rekomendacjami rozpoczynając od metotreksatu i ewentualnie włączając inhibitor TNF po 24 tygodniach.
Żaden z badanych nie miał rozpoznania choroby sercowo-naczyniowej, ale miał stwierdzony jeden czynnik ryzyka tej choroby (inny niż cukrzyca). Wykonanie badania rezonansu serca zaplanowano w chwili rozpoczynania leczenia oraz po roku i po 2 latach. Dodatkowo rezonans serca wykonano u 30 zdrowych ochotników odpowiednio dobranej grupy kontrolnej.
W grupie chorych z rozpoznaniem RZS w porównaniu z grupą kontrolną (osób zdrowych) stwierdzono gorsze wyniki parametrów naczyniowych w badaniu rezonansu serca świadczące o sztywności naczyń oraz rozsianym zwłóknieniu mięśnia serca i zmniejszeniu jego masy. Po włączeniu leczenia immunosupresyjnego w kontrolnym badaniu po roku uzyskano poprawę rozszerzalności aorty, efekt ten został potwierdzony po 2 latach obserwacji. Nie odnotowano różnicy wyników badań w zależności od strategii leczenia czy aktywności RZS.
Przeprowadzone badanie potwierdza wpływ leczenia immunosupresyjnego na sztywność naczyń (ważny, niezależny czynnik ryzyka incydentów naczyniowych) już na wczesnym etapie choroby, w pierwszym roku leczenia. Autorzy badania sugerują, aby w badaniach klinicznych w ocenie efektywności leczenia uwzględniać wpływ terapii na układ krążenia i miażdżycę naczyń.
