Wielcy twórcy i ich choroby

W historii, zarówno nauki, jak i sztuki, czy rozwoju kultury ogromną rolę odegrało kilkudziesięciu, a być może kilkuset ludzi, którzy na zawsze zmienili myślenie i postrzeganie człowieka. To dzięki nim, dzięki pojedynczym myślom jednostek, które na przestrzeni wieków określane były jako geniusze, nasza świadomość, wiedza o świecie oraz kultura społeczna rozwijały się, a etapy tej ewolucji często nie odbywały się stopniowo i powoli, lecz gwałtownymi skokami. Współcześni im oraz historycy badający ich życie już dawno zauważali, iż często wyróżnia ich jakaś właściwość, która u zwykłych ludzi uważana jest za poważną chorobę lub ułomność, a która wzmacnia cechy pozwalające tym jednostkom osiągać niezwykłe rezultaty. Czy to przypadek, czy też choroba może zrodzić geniusz? To pytanie naukowcy zadawali sobie od dawna. Istnieje wiele przykładów, które zdają się odpowiadać twierdząco na to pytanie. Czy jednak choroba jest przyczyną czy skutkiem geniuszu?
W dobie dzisiejszego rozwoju medycyny i nauki, wielu naukowców, psychologów i biografów analizuje życiorysy wielkich malarzy, muzyków, artystów, pisarzy, poetów i polityków, potwierdzając niejednokrotnie istnienie chorób, na jakie cierpieli. Dziś, kiedy świat dzięki technologii stał się globalną wioską, także zwykli ludzie mogą poznać, zobaczyć i ocenić niezwykłe zdolności niektórych jednostek. Tropiąc ślady i czynniki prowadzące do geniuszu, naukowcy często analizują umysły osób o nadzwyczajnych uzdolnieniach w pojedynczych dziedzinach, co może ułatwić analizę naukową pracy tak skomplikowanego „urządzenia”, jakim jest ludzki mózg. Osoby, u których obserwuje się nadzwyczajne zdolności w pojedynczej dziedzinie, koegzystujące z upośledzeniem innych funkcji umysłowych i społecznych, nazywane są sawantami, a samo zjawisko sawantyzmem. Sawantyzm jest postrzegany jako szczególna postać zaburzenia rozwojowego ze spektrum zaburzeń autystycznych, które stwierdza się zaledwie u kilku procent chorych, w tym kilkakrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet, podobnie jak zaburzenia z kręgu autyzmu w ogóle. Zaburzenia autystyczne, których przyczyny dotąd nie ustalono, zalicza się do grupy całościowych zaburzeń rozwoju (wg DSM IV), a podstawowymi problemami są w nich trudności w komunikacji społecznej oraz okazywaniu uczuć, a także występowanie stereotypowych i perseweracyjnych zachowań. Zaburzenia te rozpoczynają się we wczesnym dzieciństwie, zwykle do 3. roku życia, i mimo że można je w pewien sposób...


Pełna treść artykułu...