Wirusowe zapalenie wątroby typu B– profilaktyka

Druga połowa XX w. zapisze się z pewnością w historii medycyny jako okres wielkich sukcesów profilaktyki. Osiągnięcia te dotyczą przede wszystkim, ale nie tylko, zwalczania chorób zakaźnych. Do spektakularnych sukcesów medycyny zapobiegawczej ostatnich lat w Polsce należy ograniczenie transmisji wirusowego zapalenia wątroby typu B. Wskaźnik zapadalności obniżył się z 40,3/100 tys. w roku 1989 do 7/100 tys. w roku 2000. Dokonało się to dzięki wdrożeniu szerokiego programu profilaktycznego, w którym zasadniczą rolę odegrały szczepienia ochronne.






Zakażenie wirusem B zapalenia wątroby (hepatitis B virus – HBV) należy do najbardziej rozpowszechnionych na świecie. Szacuje się, że liczba zakażonych tym wirusem przekracza 350 mln. HBV należy do rodziny Hepadnaviride i jak inne wirusy z tej rodziny ma zdolność do integracji z genomem komórek gospodarza (nie tylko hepatocytów).

Z klinicznego punktu widzenia istotne znaczenie ma fakt, że wirus ten zdolny jest nie tylko do wywołania ostrych zapaleń wątroby, ale także zakażeń przewlekłych, których następstwem może być marskość wątroby, a także rak pierwotny tego narządu. W opracowaniach WHO wirus B zapalenia wątroby wymieniany jest jako drugi po nikotynie, pod względem ważności, czynnik rakotwórczy. Skutki zakażenia wirusem B zależą od wieku chorego w momencie zakażenia. U dzieci poniżej 1. roku życia ryzyko rozwoju postaci przewlekłej zapalenia wątroby wynosi 70–90 proc., w wieku 2–4 lat 40–70 proc. i dopiero powyżej 7. roku życia ryzyko to zbliża się do wartości obserwowanych u dorosłych, tj. 5–10 proc. Zasadnicze znaczenie w szerzeniu się zakażenia HBV odgrywają zabiegi medyczne oraz kontakt z placówkami ochrony zdrowia. Wg niektórych autorów ponad 60 proc. zakażeń ma związek z zabiegami medycznymi, a w przypadku małych dzieci wartość ta przekracza 80 proc. Ma to niewątpliwie związek ze znaczną odpornością wirusa na czynniki fizyczne i chemiczne. Zakażenie wirusem B stanowi więc w naszym kraju bardzo istotny problem jako zakażenie szpitalne.



Epidemiologia


W Polsce bardzo dużą liczbę zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B (wzw B) notowano w latach 1979–1989, kiedy wskaźnik zapadalności wynosił ponad 40/100 tys. mieszkańców (w 1989 r. odpowiednio 40,3/100 tys.). W II połowie lat 90. zanotowano znaczną poprawę – wskaźnik...


View full text...