Witaminy przeciwutleniające – ich znaczenie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń

Wolne rodniki lub inaczej reaktywne postacie tlenu, produkowane są w czasie prawidłowych procesów metabolicznych przez komórki naszych organizmów. Są to grupy atomów lub cząsteczki posiadające jeden lub więcej niesparowanych elektronów, co warunkuje ich dużą aktywność chemiczną. Dodatkowo czynniki środowiskowe, takie jak: smog, promieniowanie, dym papierosowy, pestycydy, herbicydy oraz wiele leków, mogą ingerować w przemiany metaboliczne, zwiększając w efekcie produkcję wolnych rodników tlenowych.







Mimo częściowej neutralizacji wolnych rodników przez systemy obronne organizmu, te wysoce reaktywne ugrupowania atakują wielonienasycone kwasy tłuszczowe fosfolipidowych warstw błon komórkowych oraz uszkadzają DNA, prowadząc do mutacji i transformacji nowotworowej. Raz zapoczątkowana reakcja rodnikowa zachodzi lawinowo, uszkadzając strukturę i funkcję błon komórkowych i materiał genetyczny. Przemiany wolnorodnikowe ulegają intensyfikacji u osób uprawiających sport wyczynowy i żyjących w skażonym środowisku

Udział reakcji wolnorodnikowych wiązany jest z etiologią wielu chorób degeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona, z rozwojem zmian miażdżycowych, a co za tym idzie z niedokrwienną chorobą serca. Reakcjom wolnorodnikowym przypisywany jest proces inicjacji i promocji nowotworów, przyspieszanie procesów starzenia organizmów oraz nasilenie częstości występowania katarakty.
Organizm ludzki wykorzystuje specyficzne układy enzymatyczne do obrony przed wolnymi rodnikami. Przed wolnymi rodnikami chronią takie enzymy, jak:

- katalaza,

- dysmutaza ponadtlenkowa,

- peroksydaza glutationowa.
Dodatkowo wykorzystywane są związki o działaniu przeciwutleniającym, dostarczane z pożywieniem:


- witamina E,

- witamina C,

- karotenoidy,

- bioflawony,

- niektóre pierwiastki, np. selen.



Głównym przeciwutleniaczem, który przerywa łańcuchowe reakcje powstawania nadtlenków w komórkach naszych organizmów, jest witamina E. Pod jej nazwą kryje się wiele związków, tokoli i tokotrienoli, wykazujących biologiczną aktywność alfa-tokoferolu. Witamina E syntetyzowana jest przez rośliny i one są głównym jej źródłem. Aktywność biologiczna witaminy E związana jest głównie z ochroną nienasyconych kwasów tłuszczowych błon...


View full text...