Wpływ alkoholu na ciśnienie tętnicze i częstość udarów mózgu

W artykule przedstawiono prawdopodobne mechanizmy patogenetyczne oddziaływania alkoholu w nadciśnieniu tętniczym oraz celowość ograniczenia spożycia tego związku. Mimo że najlepiej poznany został wpływ alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy, w kręgu zainteresowania badaczy pozostaje określenie możliwych mechanizmów odpowiedzialnych za oddziaływanie alkoholu na ciśnienie tętnicze. Obejmuje on wpływ na naczynia krwionośne, aterogenezę, hemostazę, układ neurohormonalny, gospodarkę jonową i mięsień sercowy. W wielu pracach badawczych zauważono wyraźny związek między piciem alkoholu a ciśnieniem tętniczym. Zależność tę można przedstawić w formie krzywej J, która odzwierciedla działanie hipo- lub, po przekroczeniu progu presyjnego (ok. 10–20 g alkoholu u kobiet i 20–30 g u mężczyzn), hipertensyjne alkoholu. Oprócz ilości wypijanego alkoholu w generacji nadciśnienia tętniczego bardzo istotne są także zwyczaje żywieniowe. Zauważono bowiem, że picie alkoholu bez jedzenia wiąże się z wyższym ryzykiem nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze jest od dawna traktowane jako zasadniczy czynnik ryzyka udarów mózgowych. Celowa wydaje się więc ocena występowania ewentualnej zależności między spożyciem alkoholu, który wykazuje wpływ na ciśnienie tętnicze, a częstością występowania udarów mózgu. Uważa się, że wypijanie niewielkich ilości alkoholu chroni przed powstaniem udaru niedokrwiennego, natomiast przewlekła konsumpcja znacznych ilości tej substancji sprzyja wystąpieniu udaru krwotocznego. Mimo że w odniesieniu do nadciśnienia tętniczego niewielkie dawki alkoholu wydają się działać korzystnie, redukując ciśnienie tętnicze i obniżając prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań tego schorzenia, należy jednak pamiętać o potencjalnym ryzyku innych chorób, takich jak marskość wątroby, zapalenie trzustki, nowotwory, urazy, których możliwość wystąpienia wyraźnie wzrasta już przy spożyciu niewielkich ilości alkoholu.

In this paper probable pathogenetic mechanisms of alcohol influence on blood pressure and usefulness of reduced alcohol consumption were presented. Alcohol influence on central nervous system was recognized the best, but there is still great interest concerning potential mechanisms responsible for alcohol influence on blood pressure. This comprises influence on blood vessels, atherogenesis, coagulation, neuroendocrine system, electrolyte balance and myocardium. In many investigations strong relationship between alcohol drinking and blood pressure was observed. This relationship may be presented as J-curve which reflects hypo- or over the “press threshold” (10-20 g of alcohol in females and 20-30 g in males) hypertensive effect of alcohol. Apart from amount of alcohol also feeding habits are important in hypertension development; higher risk of hypertension results from drinking alcohol without meals. Hypertension is well-known risk factor of stroke. This is why it is important to establish potential relationship between alcohol consumption (and its influence on hypertension) and stroke incidence. It was observed that small amounts of drunken alcohol prevent from ischaemic stroke while protracted consumption of larger amounts is a risk factor of haemorrhagic stroke. In spite of preventive role of small amounts of alcohol in relation to hypertension, one must remember about potential risk of other diseases resulting from alcohol consumption, like hepatic cirrhosis, pancreatitis, neoplasms and trauma.