Wpływ cyklofosfamidu i flukonazolu na cykl włosowy na modelu zwierzęcym – problem łysienia polekowego

Wprowadzenie. Ważne zagadnienie z punktu widzenia klinicystów i pacjentów stanowią niepożądane działania leków. Obejmują one wiele układów i narządów oraz implikują dalsze postępowanie terapeutyczne. Jednym z nich jest łysienie polekowe, którego mechanizm nie zawsze jest jasny i w wyraźny sposób wiąże się ze stosowanym lekiem. Częstość występowania tego zjawiska u ludzi w skali ogólnej nie jest znana.

Cel pracy. Ocena wpływu cyklofosfamidu i flukonazolu na przebieg cykli włosowych w wariancie doświadczalnym na zwierzętach laboratoryjnych.

Materiał i metodyka. Szczury szczepu Wistar podzielono na równe liczebnie grupy. Szczury z pierwszej grupy (K1) otrzymywały wodę destylowaną, a zwierzęta w grupach badanych (G1, G2) – sondą dożołądkową wybrane leki (po rozpuszczeniu w wodzie destylowanej). W trakcie badania dwa razy w tygodniu dokonywano oceny makroskopowej owłosienia oraz wykonywano trichogram. Na podstawie proporcji włosów anagenowych, katagenowych, telogenowych, dystroficznych oraz niesklasyfikowanych wnioskowano o rodzaju łysienia lub jego braku. Dodatkowo wykonywano wybrane badania laboratoryjne.

Wyniki. We wszystkich analizowanych cyklach w grupie otrzymującej cyklofosfamid stwierdzono zwiększony odsetek włosów telogenowych i dystroficznych oraz przedwczesną inwolucję katagenową, a w grupie otrzymującej flukonazol odpowiednio przedwczesną inwolucję katagenową i zwiększenie odsetka włosów telogenowych.

Wnioski. Badane leki wpływają na przebieg cykli włosowych i odpowiadają za rozwój łysienia polekowego o zmiennym przebiegu, zależnym od czasu ekspozycji.

Introduction. Adverse drug reactions play an important role. Often they are severe, involve many organs and determine the further treatment. One of them is drug-induced alopecia. The mechanism of this side effect is still unknown and evidence of drug toxicity is not always proven. The frequency of drug-induced alopecia in humans is not known.

Objective. To assess whether cyclophosphamide and fluconazole induce changes in the hair cycle in a rodent model.

Material and methods. Male Wistar rats were divided into equal groups. Rats in the first group (K1) were receiving distilled water. Rats in the experimental groups (G1, G2) were receiving via a gastric tube selected drugs dissolved in distilled water. Twice a week macroscopic examination was performed, followed by microscopic examination of hair to assess shaft and root abnormalities. Anagen, catagen, telogen and pathologic types of hair were counted. Depending on telogen count and dystrophic hair appearance the type of hair loss was established. In addition some laboratory tests were performed.

Results. Cyclophosphamide increased the telogen and dystrophic count and induced the premature catagen phase in every cycle. Fluconazole also induced premature catagen involution and increased the telogen count.

Conclusions. Cyclophosphamide and fluconazole have an influence on the hair cycle. Each drug triggers a different type of alopecia and its course depends on the time of drug exposure.