Wpływ diety low FODMAP na redukcję objawów zespołu jelita drażliwego oraz zmiany składu mikrobioty jelitowej u osób chorych – przegląd aktualnych badań

Zespół jelita drażliwego (irritable bowel syndrome – IBS) niezmiennie stanowi zagadkę dla współczesnej medycyny. Objawy żołądkowo-jelitowe występujące w IBS znacząco wpływają na pogorszenie samopoczucia i jakości życia osób chorych. Szacuje się, że w etiologii schorzenia uczestniczy wiele czynników, do których należą m.in. nadwrażliwość trzewna, zaburzenia na osi mózg–jelita czy chroniczny stres. Udowodniono, że połączenie farmakoterapii, indywidualnych zaleceń dietetycznych oraz często także psychoterapii może się przyczynić do redukcji uporczywych objawów zespołu jelita drażliwego. W ostatnich latach uwagę środowiska medycznego przykuło zastosowanie diety low FODMAP u chorych na IBS. Wiele badań klinicznych oraz obszernych metaanaliz wskazuje na jej skuteczność w redukcji bólów brzucha i wzdęć u pacjentów ze względu na ograniczenie lub wykluczenie z diety produktów bogatych w węglowodany łatwo fermentujące. Węglowodany te są w mniejszym stopniu wchłaniane w jelicie człowieka, dlatego przyczyniają się do nadmiernej produkcji gazów i powstawania wzdęć. Wspomina się także o wpływie diety low FODMAP na zmianę mikrobioty jelitowej (szczególnie w zakresie gatunku Bifidobacterium mającego korzystny wpływ na pracę jelit) u osób z zespołem jelita drażliwego. Należy jednak pamiętać, że stosowanie tej diety jest dużym wyzwaniem dla pacjentów, dlatego powinni się oni znajdować pod stałą opieką dietetyka.

Irritable bowel syndrome is invariably a mystery to modern medicine. Gastrointestinal symptoms occurring in IBS significantly reduce the well-being and quality of life of patients. It is estimated that many factors take part in the aetiology of disease development, including visceral hypersensitivity, disorders along the brain-intestinal axis, or chronic stress. It has been proven that a combination of pharmacotherapy, individual dietary recommendations, and often also psychotherapy can contribute to the reduction of persistent symptoms of irritable bowel syndrome. In recent years, the low FODMAP diet in patients suffering from IBS has caught the attention of the medical community. Many clinical studies and extensive meta-analyses indicate the effectiveness of the above diet in reducing abdominal pain and flatulence in patients, due to the limitation or exclusion from the diet of products rich in easily fermentable carbohydrates. These carbohydrates are less well absorbed in the human intestine, which is why they contribute to excessive gas production and the formation of flatulence. Mention is also made of the effect of the low-FODMAP diet on the change of intestinal microbiota (especially in terms of genre Bifidobacterium having a beneficial effect on bowel function) in people with irritable bowel syndrome. However, it should be remembered that the implementation of this diet is a big challenge for patients, which is why they should be under the constant care of a dietitian.