Wpływ ergonomii warunków pracy na występowanie bólów kręgosłupa w odcinku szyjnym u stomatologów

Wprowadzenie: Problem zagrożeń zdrowotnych, które wynikają ze sposobu wykonywania zawodu stomatologa, dotyczy m.in. odcinka szyjnego kręgosłupa. Kręgosłup szyjny jest przeciążony ze względu na pozycję przyjmowaną przy pracy, a stopień przeciążenia zależy także od techniki, w której pracuje lekarz stomatolog, warunków ergonomicznych, umiejętności adaptacji pacjenta oraz kooperacji z asystą lub asystami.

Cel pracy: Uzyskanie odpowiedzi na postawione pytania badawcze: czy stomatolodzy posiadają wiedzę na temat zasad ergonomii, czy istnieje związek między stażem pracy a bólem kręgosłupa szyjnego, wiekiem a techniką pracy, czasem pracy w ciągu tygodnia a bólem w odcinku szyjnym kręgosłupa, czy dentyści przywiązują wagę do profilaktyki schorzeń narządu ruchu.

Materiał i metody: Materiał badany stanowiło 52 lekarzy stomatologów, w tym 33 kobiety (63,5%) oraz 19 mężczyzn (36,5%). W badaniu wykorzystano anonimową ankietę własną, skalę wizualno-analogową, zmodyfikowany kwestionariusz Laitinena oraz metody statystyki opisowej (test niezależności χ² Pearsona).

Wyniki: Lekarze mają wiedzę na temat ergonomii pracy. Ponad 60% respondentów posiada nowoczesne urządzenia, regulowane elektrycznie, a technika pracy zależy od wieku stomatologów. Istnieje zależność między bólem kręgosłupa szyjnego a stażem pracy w zawodzie (p = 0,01122). Według dentystów (48,1%) ból w odcinku szyjnym kręgosłupa spowodowany jest przez długotrwałe utrzymywanie statycznej postawy ciała, a ćwiczenia kinezyterapeutyczne łagodzą te dolegliwości u 23,1% badanych.

Wnioski: Mimo stosowania zasad ergonomii pracy stomatolodzy są narażeni na występowanie bólów kręgosłupa w odcinku szyjnym.

Introduction: The problem of health risks resulting from the performance of the occupation of a dentist concerns, among other things, the cervical region of the spine. Due to the position assumed at work, this part of the spine is overloaded, and the degree of this overload depends, among other things, on the technique used by a dentist, the ergonomic conditions, patient adaptation skills, and cooperation with an assistant or assistants.

Aim of the research: The objective of the study was to obtain an answer to the research questions posed: whether dentists possess knowledge concerning the principles of ergonomics; is there any relationship between the period of employment and cervical spine pain, age, technique of work, duration of performing work during the week, and pain in the neck region; and if dentists attach importance to the prophylaxis of musculoskeletal disorders.

Material and methods: The study covered 52 dentists – 33 females (63.5%) and 19 males (36.5%), and was conducted using an anonymous questionnaire designed by the authors, the Visual Analogue Scale (VAS), a modified pain assessment questionnaire according to Laitinen, and methods of descriptive statistics (Pearson’s χ² test for independence).

Results: Physicians possess knowledge concerning the ergonomics of work. In addition, more than 60% of respondents possess modern, electrically adjustable equipment, and the technique of work depends on the age of the dentist. There is a relationship between cervical spine pain and the duration of performance of the occupation (p = 0.01122). According to dentists (48.1%), pain in the neck region of the spine is caused by long-lasting maintenance of a static position of the body, and kinesitherapeutic exercises alleviate these complaints in 23.1% of respondents.

Conclusions: Despite the use the principles of ergonomics at work, dentists are exposed to the occurrence of pain in the neck region of the spine.