Wpływ metod neuroedukacyjnych na dynamikę długości telomerów

Wprowadzenie
Długość telomerów jest jednym z najbardziej wiarygodnych wskaźników biologicznego starzenia się na poziomie komórkowym, a skrócenie telomerów jest wyznacznikiem stresu oksydacyjnego. Długość telomerów wiąże się z wydolnością układu odpornościowego, który odpowiada za ochronę organizmu przed chorobami zakaźnymi i niezakaźnymi.

Cel pracy
Ocena wpływu metod neuroedukacyjnych na wiek biologiczny osób badanych w porównaniu z grupą kontrolną na podstawie skrócenia długości telomerów.

Materiał i metody
Badanie przeprowadzono w grupie 20 ogólnie zdrowych osób w wieku 23–59 lat. Przedstawione dane opisują wyniki pomiarów długości telomerów w grupie, w której stosowano metody neuroedukacyjne, oraz w grupie kontrolnej, przed i po 6-miesięcznej interwencji. W grupie eksperymentalnej realizowano regularne (20 h/miesiąc) sesje neuroedukacyjne. Do pomiaru mediany długości telomerów (TL) zastosowano test HT-Q-FISH (LifeLength, Hiszpania).

Wyniki
Głównym ustaleniem badania było istotne skrócenie długości telomerów w okresie 6 miesięcy w grupie kontrolnej (mediana długości telomerów przed badaniem wynosiła 11,05 kpz (min. 9,5 kpz; maks. 12 kpz), a po badaniu 10,50 kpz (min. 9,1 kpz; maks. 11,4 kpz) – p < 0,05). Nie stwierdzono natomiast istotnej zmiany w długości telomerów w grupie badanej – 10,40 kpz (min. 9,4 kpz; maks. 11,6 kpz) przed badaniem i 10,45 kpz (min. 9 kpz; maks. 11,5 kpz) po badaniu – p > 0,05.

Wnioski
Wolniejsze skracanie długości telomerów wykazuje dodatnią zależność z sesjami neuroedukacyjnymi i może oddziaływać na niektóre szlaki biochemiczne związane z mechanizmami indukowanymi stresem, co przyczynia się do tzw. fenotypu „spowolnionego starzenia”.



Introduction
Telomere length is one of the most reliable indicators of biological ageing at the cellular level, and shortening of the telomere is an indicator of oxidative stress. Telomere length is associated with the capacity of the immune system responsible for protection against infectious and non-infectious diseases.

Aim of the research
The evaluation of the effect of neuroeducational methods on individuals’ biological age, as indicated by telomere shortening, compared to a control group.

Material and methods
The study was conducted on 20 relatively healthy subjects aged 23–59 years. The data summarise the findings on the length of telomeres in the neuroeducational and control groups before and after the 6-month intervention. The experimental group had regular (20 h/month) neuroeducational sessions. HT-Q-FISH (LifeLength, Spain) was used to measure the median telomere length (TL).

Results
The main finding of this study was that while telomere shortening within 6 months was significant in the control group (median telomere length before the survey was 11.05 kb (min. 9.5 kb; max. 12 kb) and after the study 10.50 kb (min. 9.1 kb; max. 11.4 kb) – p < 0.05), there was no significant change in telomere length in the experimental group – 10.40 kb (min. 9.4 kb; max. 11.6 kb) before the study and 10.45 kb (min. 9 kb; max. 11.5 kb) after the survey – p > 0.05.

Conclusions
Slower telomere shortening is positively associated with neuroeducational sessions and may affect some biochemical pathways associated with stress-induced mechanisms, and also may contribute to the “decreased aging” phenotype.