Wpływ żeńskich i męskich hormonów płciowych na proces gojenia się doświadczalnych wrzodów błony śluzowej języka i żołądka

Błona śluzowa przewodu pokarmowego jest nieustannie narażona na działanie
rozmaitych czynników drażniących, co może prowadzić do naruszenia jej integralności i rozwoju uszkodzeń o charakterze ostrym lub przewlekłym. Etiologia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy obejmuje szereg czynników patologicznych, w tym głównie stres, nieprawidłową dietę, używki, infekcję Helicobacter pylori oraz stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) [1, 2]. Podobnie patogeneza owrzodzeń powstających w obrębie błony śluzowej jamy ustnej jest złożona, gdyż zmiany tego typu mogą pojawić się w przebiegu szeregu jednostek klinicznych o charakterze ogólnoustrojowym, takich jak np. choroby bakteryjne, grzybicze, wirusowe, zaburzenia troficzne, choroby nowotworowe, choroby krwi, choroby autoimmmunologiczne, jak również mogą powstać w wyniku działania czynników mechanicznych, chemicznych, elektrycznych lub fizycznych [3–5].


Rozwój owrzodzeń w obrębie błony śluzowej przewodu pokarmowego może być także związany ze zmianami zachodzącymi w gospodarce hormonalnej, a zwłaszcza ze zmianami w wydzielaniu hormonów płciowych. Stwierdzono, że u kobiet w trakcie menopauzy występuje wzrost zachorowań na wrzody żołądka, a w obrębie jamy ustnej pojawią się: pieczenie, suchość, nawracające afty [6–9]. Prawdopodobnie jest to efektem zaburzeń w wydzielaniu estrogenów, progesteronu i androgenów, a więc zmian hormonalnych typowych dla klimakterium [10]. U kobiet w okresie rozrodczym mogą pojawiać się nawracające owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej i warg, związane z fazą cyklu płciowego [11].
W okresie ciąży zaobserwowano spadek nasilenia dolegliwości wrzodowych u większości pacjentek oraz rzadziej występujące krwawienia i perforacje wrzodów żołądkowo-dwunastniczych w porównaniu z okresem połogu [12]. Ponadto stwierdzono większą częstość występowania wrzodów trawiennych, częstsze chroniczne pęknięcia warg u mężczyzn niż u kobiet w okresie rozrodczym oraz wcześniejszy, zwłaszcza u mężczyzn, rozwój owrzodzeń śluzówki jamy ustnej w przebiegu choroby Behçeta, co prawdopodobnie wynika z innego profilu hormonalnego u obu płci [12–17]. Pod pojęciem zespołu Behçeta, czyli zespołu oczno-ustno-płciowego (syndroma oculobuccogenitale), kryje się zespół trzech objawów z przewagą zmian wrzodziejących. Występowanie owrzodzeń obejmuje trzy okolice: oko, jamę ustną i narządy płciowe, a w pełnym obrazie schorzenia można...


Pełna treść artykułu...