Wprowadzenie do geriatrii

Człowiek od dawien dawna interesował się procesem starzenia i starością, jako określonym stanem i to zarówno w aspekcie poznawczym, jak i szukając możliwości praktycznego wydłużania, a zwłaszcza poprawiania tego okresu życia. Świadomi ograniczonych możliwości, czy wręcz naszej pod tym względem bezradności, przez bardzo długi czas oczekiwaliśmy skutecznego wsparcia w różnych sztukach magicznych, w eliksirach młodości, czy wręcz w paktach z siłami pozamaterialnymi (Faust), by od ponad 100 lat szukać racjonalnych rozwiązań w intensywnych badaniach naukowych. Pod koniec XIX i na początku XX stulecia zaczęły się rozwijać 2 nowe dziedziny nauki: gerontologia – nazwana tak przez dyrektora Instytutu im. L. Pasteura w Paryżu – Ilię Miecznikowa (1903) oraz geriatria – zapoczątkowana organizacyjnie (czasopismo Geriatrics) przez Ignacego Nashera – lekarza, który po wyemigrowaniu z rodzinnego Wiednia praktykował w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork 1909).




Starzenie się człowieka jest do tego stopnia procesem specyficznym, że obok metabolizmu, możliwości autoodnowy (osobniczej – naprawczej i gatunkowej – rozrodczej) oraz zdolności adaptacyjnych, może być uważane za czwarty atrybut materii ożywionej. Mimo że w aspekcie biologicznym starzenie się człowieka nie odbiega w zasadzie od procesów starzenia się innych gatunków, to jednak u ludzi wykazuje najdalej posuniętą złożoność, a przy tym przebiega równocześnie – chociaż niekoniecznie równolegle – na co najmniej 3 płaszczyznach:

- biologicznej,

- psychologicznej,

- aktywności społecznej.

Ponadto, żyjąc stadnie, w zróżnicowanych zbiorowościach, musimy rozróżniać:

- starzenie się pojedynczych osób (trójwymiarowe starzenie się osobnicze),

- starzenie się całych społeczności (starzenie populacyjne).

To krótkie naszkicowanie problematyki związanej z procesem starzenia i starością pozwala na precyzyjniejsze zdefiniowanie gerontologii i geriatrii. Gerontologia jest zatem interdyscyplinarną dziedziną nauki, która w ramach kierunku biologicznego obejmuje przede wszystkim:

- gerontologię doświadczalną,

- gerontologię kliniczną, czyli geriatrię.

Na kierunek psychologiczno-społeczny gerontologii składają się:

- demografia (opisowa, analityczna...


View full text...