Współuzależnienie matek a wzorce przywiązania i relacje romantyczne ich córek – dorosłych dzieci alkoholików: badanie eksploracyjne

Wprowadzenie
Postawy rodzicielskie w rodzinach dysfunkcyjnych, zwłaszcza w rodzinie z problemem alkoholowym, odgrywają ważną rolę w kształtowaniu dezadaptacyjnych wzorców zachowań u dzieci. Wielokrotnie odnoszono się do wpływu ojca uzależnionego od alkoholu na rodzinę, jednak przekazywanie dzieciom postaw współuzależnionych matek wydaje się obszarem mało zbadanym. Podstawą do analizy tej problematyki była teoria przywiązania Johna Bowlby’ego, podkreślająca wyjątkową rolę matki w wychowaniu dziecka i tworzeniu wzorców przywiązania w dzieciństwie.

Materiał i metody
W celu zbadania wpływu współuzależnienia matki na relacje romantyczne córek w dorosłości przeprowadzono badanie przy użyciu Skali Doświadczeń w Bliskich Relacjach (ECR-R) i Kwestionariusza Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców (KPR-Roc) oraz wywiadu pogłębionego. Trzydzieści kobiet z syndromem dorosłych dzieci alkoholików (DDA), poddanych aktualnie terapii, zbadano za pomocą metod ilościowych i jakościowych.

Wyniki
W toku analizy uzyskano następujące zależności: 1) kobiety z syndromem DDA cechowały głównie pozabezpieczne wzorce przywiązania, w tym wzorzec lękowo-unikający, 2) wystąpiła korelacja pomiędzy wysokim poziomem niepokoju przywiązaniowego oraz postawą rodzicielską nadmierne ochranianie, 3) postawy współuzależnionych matek wobec córek charakteryzowało przeważnie zdystansowanie i odrzucenie, zwłaszcza w okresie dorastania, 4) związki romantyczne kobiet z syndromem DDA były nacechowane przemocą i poczuciem osamotnienia oraz w małym stopniu satysfakcjonujące.

Omówienie
Badania wykazały, że zjawisko współuzależnienia matki ma zasadniczy wpływ na jakość dorosłego życia ich córek. Postawy nadopiekuńcze, zdystansowane i odrzucające matek przyczyniły się do rozwinięcia następujących zachowań przez córki: pozabezpiecznych wzorców przywiązania i syndromu DDA. Wszystkie te symptomy powodowały trudności w nawiązywaniu satysfakcjonujących więzi romantycznych w dorosłości.

Wnioski
Międzypokoleniowy przekaz wzorców zachowania od współuzależnionych matek do córek prowadził do dezadaptacyjnych zachowań córek w dorosłości oraz w poważnym stopniu obniżał poziom ich zadowolenia z życia.



Introduction
Parental attitudes in families with alcohol related problems play a significant role in the moulding of maladaptive behaviour patterns in children. Many authors referred to the influence of alcohol dependent father, however the transmission of the co-dependent mothers’ attitudes on children appears to be a sphere still lacking extensive research. John Bowlby’s theory of attachment emphasises the mother’s unique role in child upbringing and creating patterns of attachment in childhood.

Material and methods
A survey was conducted using the Experiences in Close Relationship questionnaire (ECR-R), the Parental Attitude Questionnaire (KPR-Roc) and an in-depth interview. Thirty women with the Adult Children of Alcoholics (ACoA) syndrome, currently in therapy, were examined by application of quantitative and qualitative methods.

Results
The analysis has shown: 1) women with ACoA syndrome displayed insecure attachment patterns, including the fearful-avoidant pattern, 2) a correlation between a high level of anxiety attachment and the parental overprotecting attitude, 3) the attitudes of co-dependent mothers towards their daughters were predominantly distanced and rejecting, 4) the romantic relationships of women with ACoA syndrome were typically marked with violence, solitude and low satisfaction.

Discussion
The research has demonstrated that the mother’s co-dependence exerts a fundamental impact on their daughters’ quality of adult life. Mothers’ overprotecting, distanced and rejecting attitudes had contributed to the daughters insecure attachment patterns and ACoA syndrome. All these symptoms translated in their difficulties in establishing satisfactory romantic bonds in adulthood.

Conclusions
Intergenerational transmission of behaviour patterns from co-dependent mothers to their daughters triggered adult daughters’ maladaptive behaviours and considerably reduced their satisfaction with life.