Współzachorowalność zaburzeń depresyjnych i nerwicowych - jej znaczenie w teorii oraz praktyce lekarskiej

Obowiązująca obecnie klasyfikacja zaburzeń psychicznych (ICD-10) różni się znacznie od jej poprzedniej wersji. Istotne zmiany zostały wprowadzone w częściach dotyczących zaburzeń nerwicowych oraz zaburzeń nastroju. Odpowiadają one rozstrzygnięciom przyjętym wcześniej w klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Zdefiniowane w tych klasyfikacjach jednostki chorobowe stały się przedmiotem licznych badań dotyczących epidemiologii, przebiegu i terapii. Do najważniejszych wyników należą dane wskazujące na znaczną współzachorowalność wielu wyróżnionych w tych klasyfikacjach jednostek chorobowych. Celem niniejszego opracowania jest zwięzłe przypomnienie najważniejszych założeń wcześniejszych i aktualnej klasyfikacji, przedstawienie danych na temat współzachorowalności oraz omówienie ich znaczenia w teorii i praktyce lekarskiej.
Tradycyjne rozumienie nerwic i zaburzeń depresyjnych
Nerwice
Tradycyjne koncepcje psychopatologiczne ujmowały nerwice jako zaburzenia psychogenne, powstające w konsekwencji negatywnych doświadczeń życiowych jednostki. Na temat szczegółowych mechanizmów ich powstawania sformułowano różne teorie, z których najważniejsze to:
- psychoanalityczne (psychodynamiczne), zgodnie z którymi powstanie objawów nerwicowych to efekt nieświadomych konfliktów wewnętrznych oraz niesprawności, tzw. mechanizmów obronnych, utrzymujących trudne do świadomego zniesienia treści poza świadomością;

- behawioralne, które rozpatrują powstanie objawów nerwicowych w kategoriach zakłóceń w procesie uczenia się;
- poznawcze – wyjaśniają mechanizmy powstawania objawów nerwicowych w terminach zniekształceń procesów spostrzegania i oceniania;
- humanistyczne – uznają objawy nerwicowe za skutek zablokowania realizacji potencjałów rozwojowych jednostki;
- egzystencjalne, które przywiązują największe znaczenie do problemów związanych z poczuciem sensu życia.

Poprzednia wersja klasyfikacji WHO (ICD-9) przyjęta w 1978 r., w części dotyczącej nerwic przyjmowała rozwiązania opierające się na koncepcjach psychoanalitycznych (psychodynamicznych). Nerwica traktowana była jako zasadnicza jednostka chorobowa, a jej postacie wyróżniane były ze względu na dominujące objawy. Rodzaj objawów nerwicowych rozumiany był jako konsekwencja odmiennych doświadczeń jednostki wywołujących nerwice. Terapią z wyboru była...


Pełna treść artykułu...