Wybrane cechy determinujące postawę pacjentów z tętniakami aorty brzusznej wobec operacji

Celem pracy było zbadanie, czy istnieje związek między postawą pacjentów z tętniakiem aorty brzusznej (AAA) wobec operacji a skutecznością własną, umiejscowieniem kontroli zdrowia oraz własną oceną jakości życia.

Materiał i metody: Badaniem objęto 36 pacjentów z bezobjawowym AAA zakwalifikowanych do zabiegu chirurgicznego. W grupie było 11 kobiet i 25 mężczyzn w wieku 49–85 lat. Zastosowano 4 skale: Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), Wielowymiarową Skalę Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC), Skalę Satysfakcji z Życia (SWLS) oraz skalę służącą do określenia stosunku do operacji, gdzie „–10” oznacza maksy­malnie negatywne podejście, „0” – średnie, a „+10” – maksymalnie pozytywne.

Wyniki: Nie stwierdzono istotnych statystycznie zależności pomiędzy postawą a rodzajem operacji ani ponownymi hospitalizacjami (wartości testu χ2 wynosiły odpowiednio: 9,773, p < 0,878; 6,353, p < 0,608). Stwierdzono, że podejście do operacji było zróżnicowane (SD = 6,6), jednakże było na ogół pozytywne i oscylowało wokół średniej (M = 6,5). Średnia wartość własnej skuteczności była wysoka (M = 33,64, SD = 4,75). Dominowało zewnętrzne umiejscowienie kontroli zdrowia (HLoC) (M = 26,44, SD = 4,675), następnie wewnętrzne HLoC (M = 25,08, SD = 4,02), a najniższe wartości osiągnęło HLoC zależne od przypadku (M = 24,03, SD = 4,66). Średnia ocena jakości życia była ponadprzeciętna (M = 23,25), jednakże zróżnicowana (SD = 6,65).

Wnioski: Im większe zasoby osobiste, takie jak własna skuteczność, ocena własnej jakości życia i wewnętrzna kontrola zdrowia, tym bardziej pozytywne nastawienie do operacji. U pacjentów przed zabiegiem chirurgicznym największe znaczenie ma zewnętrzne umiejscowienie kontroli zdrowia, co wskazuje na istotną rolę komunikacji lekarzy z pacjentami.

Aim of the study was to find out whether there is a correlation between the attitude to surgery and self-efficacy, health locus of control, and own life quality assessment in abdominal aortic aneurysm patients.

Material and methods: Thirty-six consecutive asymptomatic AAA patients qualified for elective surgery were examined. The group included 11 women and 25 men, aged 49-85 years. Four scales were applied: the Generalised Self-Efficacy Scale (GSES), the Satisfaction With Life Scale (SWLS), the Multidimensional Health Locus of Control Scale (MHLC), and a scale to find the attitude to surgery, in which “–10” stands for the maximally negative attitude, “0” – neutral, and “+10” – maximally positive.

Results: Correlations between attitude towards surgery, type of surgical procedure, and repeatability of hospitalisation proved to be statistically insignificant (χ2 test values were, respectively: 9.773, p < 0.878; 6.353, p < 0.608). It was found that on average the attitude to surgery varied (SD = 6.6); however, it was generally positive and oscillated around the average (M = 6.5). The mean value of self-efficacy was high (M = 33.64, SD = 4.75). External personal health locus of control was predominant (M = 26.44, SD = 4.675), the runner-up was internal health locus of control (M = 25.08, SD = 4.02), and the last one was external impersonal health locus of control (fate/chance) (M = 24.03, SD = 4.66). The mean assessment of one’s own life quality proved to be above average (M = 23.25) but varied (SD = 6.65).

Conclusions: The higher the personal resources (such as self-efficacy, the assessment of own life quality, and the internal health locus of control), the more positive the attitude towards surgery. External personal health locus of control in patients before surgery is predominant, which indicates the role of medical professionals in communication with patients.