Wybrane zasoby psychologiczne pacjentek chorych na raka jajnika a stopień nasilenia skutków ubocznych chemioterapii

Wstęp: W obecnych czasach coraz częściej podkreśla się znaczenie czynników i mechanizmów psychologicznych, które mogą pozytywnie wpływać na poprawę funkcjonowania pacjentów chorych somatycznie. Celem niniejszej pracy było przedstawienie związku wybranych zasobów psychologicznych, którymi dysponują osoby chorujące na raka jajnika, ze stopniem nasilenia skutków ubocznych chemioterapii.

Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 47 pacjentek leczonych z powodu raka jajnika, które różniły się stopniem nasilenia skutków ubocznych chemioterapii. Badane kobiety wypełniły następujące testy: Test Orientacji Życiowej LOT-R, Kwestionariusz Nadziei Podstawowej BHI-12, Skalę Akceptacji Choroby AIS, Skalę Przystosowania Psychicznego do Choroby Nowotworowej Mini-MAC, ankietę do badania racjonalnych przekonań oraz ankietę do badania skutków ubocznych chemioterapii (obie w opracowaniu własnym).

Wyniki i wnioski: Wykazano istnienie negatywnej korelacji pomiędzy nasileniem skutków ubocznych chemioterapii a poziomem dyspozycyjnego optymizmu, poziomem akceptacji choroby oraz strategią pozytywne przewartościowanie oraz istnienie pozytywnej korelacji pomiędzy nasileniem objawów ubocznych leczenia a destrukcyjnym stylem radzenia sobie z chorobą nowotworową, w tym ze strategiami bezradność-beznadziejność oraz zaabsorbowanie lękowe. Pozostałe trzy zmienne psychologiczne uznane za zasoby, a mianowicie nadzieja podstawowa, racjonalne przekonania oraz strategia duch walki należąca do konstruktywnego stylu radzenia sobie, nie wykazały u chorych z rakiem jajnika związku ze stopniem nasilenia skutków ubocznych chemioterapii.

Introduction: Nowadays, more and more emphasis is put on the importance of psychological factors and mechanisms that can improve the functioning of patients with somatic diseases. The aim of the study was presenting the relation between selected psychological resources available to patients suffering from ovarian cancer, and the severity of the side effects of chemotherapy.

Material and methods: The sample consisted of 47 patients treated for ovarian cancer, who differed in the degree of severity of the side effects of chemotherapy. The women filled in the following tests: Life Orientation Test LOT-R, Basic Hope Questionnaire BHI-12, AIS Acceptance of Illness Scale, Mini-Mental Adjustment to Cancer Scale (Mini-MAC), a survey to investigate rational beliefs and a survey to study the side effects of chemotherapy (both own work).

Results and conclusions: The existence of a negative correlation was demonstrated, between the severity of the side effects of chemotherapy and the level of dispositional optimism, the level of acceptance of the disease and a positive re-evaluation strategy. A positive correlation was revealed between the severity of side effects of the treatment and a destructive style of coping with cancer, including helplessness-hopelessness and anxious preoccupation strategies. The other three psychological variables classified as psychological resources, namely the basic hope, rational beliefs and the fighting spirit strategy belonging to constructive coping style, did not correlate with the severity of the side effects of chemotherapy in patients with ovarian cancer.