Wykazano wydłużenie czasu wolnego od progresji u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca leczonych afatynibem w skojarzeniu z paklitakselem po rozwinięciu oporności na afatynib po wcześniejszym leczeniu odwracalnymi inhibitorami kinazy tyrozynowej

Korzyści płynące z ciągłej blokady szlaku EGFR (ang. epidermal growth factor receptor) u chorych z nabytą opornością na TKI nie są jeszcze w pełni poznane. Do badania klinicznego LUX-Lung 5 włączano chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w stopniu zaawasowania IIIB (z wysiękiem opłucnowym) lub IV, po niepowodzeniu leczenia przynajmniej jedną linią chemioterapii opartej na pochodnej platyny oraz pemetreksedzie oraz niepowodzeniu leczenia odwracalnym inhibitorem kinazy tyrozynowej EGFR (erlotynib lub gefitynib), które prowadzono z kliniczną korzyścią przez przynajmniej 12 tygodni. W badaniu tym nie wymagano potwierdzenia obecności mutacji aktywującej w genie EGFR. Wszyscy chorzy otrzymywali afatynib, a jeśli oporność na leczenie rozwijała się po ponad 12 tygodniach zostali losowo przydzieleni do jednego z ramion badania: w pierwszym kontynuowano afatynib w skojarzeniu z paklitakselem w dawce 80 mg/m2, w drugim stosowano monochemioterapię zgodnie z wyborem badacza. Jako partnera chemioterapeutycznego dla afatynibu wybrano paklitaksel z uwagi na dane przedkliniczne dotyczące synergizmu działania obu leków. Najczęstszym wyborem badaczy był paklitaksel (37%), pemetreksed (29%) oraz docetaksel (15%). Pierwszorzędowym punktem końcowym badania było przeżycie wolne od progresji choroby (ang. progression free survival, PFS), a drugorzędowymi czas przeżycia całkowitego (ang. overall survival, OS), wskaźnik odpowiedzi obiektywnych (ang. objective response rate, ORR) oraz bezpieczeństwo stosowania leku. Wykazano wydłużenie czasu wolnego od progresji choroby w ramieniu z afatynibem (5,6 miesiąca vs 2,8 miesiąca, HR=0,60, 95% CI 0,43-0,85; p=0,0031), jak również zwiększenie odsetka odpowiedzi obiektywnych (32,1% vs 13,2%, 95% CI=3,1 [1,4-6,8], p=0,0049) i wskaźnika kontroli choroby (74,6% vs 45,6%, 95% CI=3,4 [1,9-6,3], p<0,0001. W obu ramionach badania czas przeżycia całkowitego był taki sam i jego mediana wynosiła 12,2 miesiąca. Działania niepożądane leczenia w ramieniu z afatynibem były przewidywalne, charakterystyczne dla tej grupy leków i dobrze reagujące na leczenie objawowe. Częściej niż w przypadku samej chemioterapii występowała biegunka (53,8 vs 6,7%) oraz wysypka (20,5 vs 10%). Odsetek chorych, którzy musieli przerwać leczenie z powodu działań niepożądanych w grupie leczonej afatynibem i paklitakselem wynosił 18,9% natomiast w grupie chorych leczonych samą chemioterapią 6,7% .
Podsumowując: Badanie LUX-Lung 5 to pierwsze prospektywne, randomizowane badanie kliniczne 3. fazy wykazujące korzyści z ciągłej blokady szlaku sygnałowego EGFR, czyli leczenia afatynibem po progresji chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca, otrzymujących wcześniej odwracalne inhibitory kinazy tyrozynowej EGFR.