Wyniki przeglądu systematycznego dotyczącego porównania bursztynianu metoprololu z winianem metoprololu i karwedilolem w leczeniu pierwotnego nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca i choroby niedokrwiennej serca

Wstęp: Leki blokujące receptory beta-adrenergiczne (w tym bursztynian metoprololu: metoprolol CR lub metoprolol CR/XL; Betaloc ZOC) stanowią jedną z najdłużej i najpowszechniej stosowanych grup leków kardiologicznych (używanych w ramach profilaktyki pierwotnej i wtórnej ostrych incydentów wieńcowych) i hipotensyjnych (wpływających na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi). Od niedawna stanowią również podstawową grupę preparatów do leczenia zastoinowej niewydolności serca.
Cel pracy: Celem opracowania jest ocena efektów klinicznych (skuteczności klinicznej i bezpieczeństwa) stosowania preparatu bursztynian metoprololu w leczeniu pacjentów z niewydolnością serca, pierwotnym nadciśnieniem tętniczym oraz chorobą wieńcową w porównaniu z klasycznym metoprololem (winian metoprololu) oraz karwedilolem.
Metody: Ocenę efektywności klinicznej analizowanych preparatów przeprowadzono zgodnie z zasadami przeglądu systematycznego medycznych baz danych na podstawie wytycznych Cochrane Collaboration (Cochrane Reviewers’ Handbook). Analiza i prezentacja wyników badań klinicznych została dokonana zgodnie z zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych (Evidence Based Medicine – EBM). W celu odnalezienia najbardziej wiarygodnych doniesień naukowych dotyczących efektywności klinicznej ocenianych w opracowaniu leków, przeprowadzono przegląd systematyczny medycznych baz danych. Wyniki: W ramach przeglądu systematycznego medycznych baz danych odnaleziono 16 doniesień naukowych, które umożliwiły bezpośrednie porównanie skuteczności klinicznej i bezpieczeństwa bursztynianu metoprololu, winianu metoprololu i karwedilolu w leczeniu nadciśnienia tętniczego, 4 w leczeniu choroby wieńcowej oraz 11 doniesień naukowych w leczeniu niewydolności serca. Odsetek pacjentów, u których dzięki zastosowanej farmakoterapii doszło do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi poniżej wartości 95 mmHg, wynosił: 69,2 vs 63,4% odpowiednio w przypadku chorych leczonych bursztynianem metoprololu oraz winianem metoprololu. W przypadku analizowanego parametru iloraz szans (odds ratio – OR) wynosi 1,3, czyli podczas stosowania metoprololu CR prawdopodobieństwo normalizacji ciśnienia tętniczego krwi było 1,3 raza większe niż podczas stosowania winianu metoprololu. W przypadku zastosowania metoprololu CR ryzyko braku obniżenia ciśnienia rozkurczowego poniżej 95 mmHg w trakcie 6-tygodniowej terapii stanowi tylko 67% ryzyka, jakie istnieje podczas stosowania karwedilolu. Redukcja ryzyka względnego (RRR) wynosi 0,33, a więc ryzyko braku obniżenia ciśnienia rozkurczowego poniżej 95 mmHg podczas stosowania bursztynianiu metoprololu zamiast karwedilolu zmniejsza się o 33%. W badaniach MERIT i COPERNICUS u pacjentów z niewydolnością mięśnia sercowego w odniesieniu do wszystkich badanych parametrów, które udało się porównać w ramach tych badań klinicznych, wykazano korzystny trend odnośnie do redukcji prawdopodobieństwa wystąpienia obserwowanych zdarzeń klinicznych w grupie chorych, u których zastosowano Betaloc ZOC w porównaniu z pacjentami leczonymi karwedilolem. U pacjentów z chorobą niedokrwienną serca podczas stosowania Betalocu ZOC ryzyko wystąpienia bólu wieńcowego stanowiło tylko 58% ryzyka, jakie stwierdzano podczas stosowania karwedilolu. Redukcja ryzyka względnego (RRR) wynosi 0,42, a więc ryzyko pojawienia się bólów dławicowych podczas stosowania Betalocu ZOC zamiast karwedilolu zmniejsza się o 42%. Wnioski: Bursztynian metoprololu w porównaniu z winianem metoprololu i karwedilolem stanowi skuteczniejszą opcję terapeutyczną zarówno u chorych z nadciśnieniem tętniczym, jak i z przewlekłą niewydolnością serca czy stabilną chorobą wieńcową.


Background: Beta-receptor blocking drugs (including metoprolol succinate; metoprolol CR/XL; Betaloc ZOC) are among the most frequently used drugs in cardiology (mostly in prevention of cardiac events, in hypertension treatment as well as in congestive heart disease). The basic aim of the analysis was assessment of clinical effectiveness of metoprolol succinate treatment in patients with congestive heart failure, primary hypertension and coronary heart disease compared to metoprolol tartrate and carvedilol.
Methods: Clinical assessment was performed according to Cochrane Collaboration criteria; analysis and credibility evaluation was based on evidence-based medicine. A systematic review of medical databases (Medline, Cochrane, Embase) was performed to find relevant clinical publications.
Results: Systematic review revealed 6 relevant ”head-to-head comparison” clinical trials, which made it possible to compare clinical effectiveness and safety of metoprolol succinate and metoprolol tartrate or carvedilol in hypertension treatment; 4 publications on metoprolol succiante vs metoprolol tartrate or carvedilol were found referring to coronary heart disease and 11 publications on clinical effectiveness of the drugs in congestive heart disease. Meta-analysis of the trials revealed a statistically significant difference in blood pressure normalization in 69.2% and 63.4% of patients treated with metoprolol succinate and metoprolol tartrate respectively; safety profile was significantly better for Betaloc Zoc compared to metoprolol tartrate. Treatment of hypertension with Betaloc Zoc was also significantly more effective compared to caverdilol (74.1% vs 81%). Merit and Copernicus clinical trials revealed an insignificant trend favouring Betaloc ZOC compared to carvedilol in reduction of probability of cardiac events in patients with congestive heart disease. In patients with coronary heart disease treated with metoprolol succinate the risk of cardiac pain was significantly lower than in patients on carvedilol (relative risk reduction was 0.42).
Conclusions: Metoprolol succinate is a superior treatment option compared to metoprolol tartrate or carvedilol in treatment of hypertension, congestive heart disease and coronary heart disease.