Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (otitis media secretoria – OMS)

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego jest procesem toczącym się przewlekle poza zachowaną błoną bębenkową. Charakteryzuje się skąpoobjawowym, podstępnym przebiegiem. Jego istotą jest zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego, co prowadzi do utrzymywania się długotrwałego niedosłuchu typu przewodnictwa. Synonimy to: otitis media secretoria vel exsudativa, otitis media serosa, otosalpingitis, glue ear, blue drum. Objawy kliniczne są niezwykle skąpe, dyskretne i łatwe do przeoczenia: uczucie pełności w uchu, strzelania, przelewania, szum. Nie występuje ból. Niedosłuch narasta stopniowo i rzadko jest samorzutnie zgłaszany przez dziecko. Jedynie starsze dzieci mogą podawać odczucie pełności w uchu i wolno narastający niedosłuch. U dzieci młodszych choroba wykrywana jest przy kontrolnych badaniach laryngologicznych lub, gdy rodzice czy pedagodzy zwrócą uwagę na osłabienie ostrości słuchu u dziecka. Symptomatologia wysiękowego zapalenia ucha środkowego jest bardzo różna. Choroba ta może ujawnić się w postaci nawracających ostrych zapaleń ucha środkowego, może również ustępować samoistnie, dlatego potrzeba co najmniej 3-miesięcznej obserwacji przed podjęciem leczenia chirurgicznego. Etiopatogeneza jest złożona. Do czynników prowadzących do powstania OMS zalicza się nieprawidłową funkcję trąbki słuchowej, wystąpienie ostrego zapalenia ucha środkowego i alergię. Na drodze tych różnych mechanizmów uruchamiana jest kaskada procesów, prowadzących do trwałych zmian w obrębie wyściółki jamy bębenkowej (zamiana nabłonka wielowarstwowego płaskiego w wydzielniczy, pobudzenie sekrecji gęstego śluzu). Wynikiem jest podstępnie postępujący, przewlekły proces prowadzący do trwałego niedosłuchu. Należy podkreślić, że ostre zapalenie ucha środkowego i sposób jego leczenia ma bezwzględny wpływ na wyniki, następstwa i powikłania w postaci trwałych uszkodzeń słuchu. Niewydolność trąbki słuchowej jest drugim czynnikiem, a kolejnym alergia. Czynniki ryzyka rozwoju OMS, poza bezpośrednimi czynnikami sprawczymi, to: rozszczep podniebienia, zespół Downa, zespół Kartenegera, wywiad rodzinny – obserwowano rodzinną predyspozycję do wystąpienia wysiękowego zapalenia ucha środkowego, sztuczne karmienie (niedobory IgA pochodzącego z mleka matczynego, zbyt wczesne wprowadzenie kazeiny oraz pozycyjne zapalenie uszu przy poziomym ułożeniu noworodka do karmienia butelką), wcześniactwo, niedobory żywieniowe i podatność na zapalenia uszu wyindukowana pierwszym epizodem ostrego...


Pełna treść artykułu...