XXII Kongres European Association of Cardiothoracic Anesthesiologists (EACTA), 13–16 czerwca 2007 r. – okiem uczestnika

W połowie czerwca odbyło się 22. spotkanie Europejskiego Towarzystwa Anestezjologów Kardio- i Torakochirurgicznych (EACTA), po raz pierwszy zorganizowane w Polsce, w królewskim mieście Krakowie. Kongres był okazją do wymiany na forum międzynarodowym nowych idei i poglądów, w znaczący sposób wpływających na codzienną pracę anestezjologów zarówno na bloku operacyjnym, jak i na oddziale intensywnej terapii. Komitet naukowy w profesjonalny sposób rozwiązał problem pogodzenia ogromnej liczby nadesłanych prac z ograniczonym czasem trwania zjazdu oraz z możliwością skupienia się jedynie na nielicznych grupach zagadnień.
Od wielu lat, nie tylko w piśmiennictwie anestezjologicznym, toczy się ożywiona dyskusja dotycząca zagadnień ochrony narządów w czasie różnych zabiegów chirurgicznych. Kliniczne znaczenie, wykazanego w eksperymentach zwierzęcych dla wziewnych środków znieczulenia ogólnego, efektu kardioprotekcyjnego w czasie kontrolowanego niedokrwienia mięśnia sercowego jest obecnie testowane w warunkach kardiochirurgicznych operacji wszczepienia pomostów aortalno-wieńcowych. Temat ten znalazł swoje odbicie zarówno w wykładach doskonalących, jak i w wystąpieniach na sesjach plenarnych kongresu. Dostępny obecnie materiał naukowy nie pozwala na wykazanie wpływu wziewnych metod znieczulenia na śmiertelność okołooperacyjną lub zawał mięśnia w kardiochirurgii. Jednak stosowanie tej metody znieczulenia, jak wynika z prac wielu autorów, wpływa na zmniejszenie poziomów markerów uszkodzenia mięśnia sercowego oraz klinicznych wykładników ciężkości i długości leczenia po operacjach kardiochirurgicznych.
Druga grupa często dyskutowanych tematów obejmowała prewencję oraz leczenie powikłań krwotocznych obserwowanych w codziennej pracy anestezjologów kardiochirurgicznych. Bardzo żywą dyskusję wzbudziło zagadnienie indukowanej heparyną trombocytopenii. To ciągle zbyt rzadko rozpoznawane powikłanie, o wręcz fatalnych wynikach leczenia, na pewno wymaga jeszcze wielu badawczych prób ustalenia optymalnego sposobu profilaktyki oraz postępowania. Również wystąpienia dotyczące stosowania aprotyniny, desmopresyny oraz aktywowanego czynnika VIIa w okresie okołooperacyjnym wywołały żywą reakcję uczestników.
Nad leczeniem obserwowanych w okresie okołooperacyjnym zaburzeń krzepnięcia cieniem kładzie się szerokie stosowanie w populacji leków przeciwpłytkowych z powodów terapeutycznych, jak i profilaktycznych przy jednoczesnym braku złotego standardu diagnostycznego. W dużej liczbie wystąpień naukowych podkreślano znaczenie stosowanej przyłóżkowo tromboelastografii w rozwiązaniu tego trudnego problemu. Zwrócono jednocześnie uwagę na olbrzymie możliwości zmniejszenia częstości przetoczeń krwi dzięki konsekwentnemu stosowaniu opracowanych na szczeblu lokalnym protokołów. Duże kontrowersje wśród uczestników oraz ożywioną dyskusję wywołał problem powikłań pooperacyjnych spowodowanych przetoczeniami krwi i preparatów krwiopochodnych. Ciągle brak odpowiedzi na pytanie, czy zebrane w grupie świadków Jehowy doświadczenia można przenosić na populację ogólną chorych kardiochirurgicznych.
Tradycyjnie swoje odzwierciedlenie w pracach wielu autorów znalazło częste występowanie wstrząsu kardiogennego w okresie okołooperacyjnym zabiegów kardiochirurgicznych. Na szczególne podkreślenie zasługuje rola leków inotropowych działających w mechanizmie zwiększenia wrażliwości elementów kurczliwych miocyta na jony wapnia. Stosowanie levosimendanu w różnych postaciach wstrząsu kardiogennego (zawałowy, współistniejący z septycznym) oraz jako leku kardioprotekcyjnego zyskuje coraz szerszą akceptacje kliniczną. Niestety, lek jest ciągle niezarejestrowany na terytorium Polski. Przedstawiona przez kolegów ze Szwecji praca poruszająca rolę wazopresyny (AVP) w leczeniu wstrząsu septycznego po zabiegach kardiochirurgicznych uzyskała I nagrodę komitetu naukowego spotkania.
Od wielu lat anestezjolodzy znieczulający do zabiegów kardiochirurgicznych starają się doprowadzić do rutynowego stosowania echokardiografii przezprzełykowej
w celu monitorowania i diagnostyki układu krążenia. Ciągle wysokie koszty wdrożenia procedury ograniczają jej rozpowszechnienie w praktyce polskich ośrodków kardiochirurgicznych. Ostatni dzień zjazdu – w części kardiochirurgicznej – był w większości poświęcony wystąpieniom naukowym na temat praktycznych aspektów stosowania echokardiografii przezprzełykowej. Zorganizowane później warsztaty cieszyły się dużym powodzeniem wśród uczestników. Trudno w tak krótkim wystąpieniu zasygnalizować wszystkie tematy poruszane podczas 4 dni obrad. Podkreślić należy wysoki poziom merytoryczny wszystkich wystąpień oraz koleżeńską atmosferę panującą wśród uczestników zarówno w trakcie obrad plenarnych, jak i podczas licznych spotkań towarzyskich organizowanych w godzinach wieczornych.