Z portalu E-Reumatologia.pl

Rytuksymab w leczeniu tocznia rumieniowatego układowego

Rytuksymab (RTX) jest chimerycznym mysio-ludzkim przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciwko receptorom CD20. Działanie leku polega na deplecji limfocytów B. Rytuksymab znajduje zastosowanie w leczeniu tocznia rumieniowatego układowego (TRU) w przypadku choroby o średnim lub ciężkim przebiegu. Lek nie ma rejestracji w tym wskazaniu, a dowody na jego skuteczność pochodzą z badań otwartych, wieloośrodkowych rejestrów lub badań jednoośrodkowych.
Badania kliniczne z randomizacją dotyczące zastosowania RTX w leczeniu TRU zakończyły się niepowodzeniem. Być może wynika to ze złożoności patomechanizmu choroby, w który zaangażowane są nie tylko limfocyty B. Oporność na działanie leku może mieć związek z odtworzeniem się plazmocytów. Jak zaobserwowano w dotychczasowych badaniach, liczba plazmoblastów w krwi obwodowej > 0,0008 × 109 stwierdzana po 6 miesiącach od podania leku miała związek z nawrotem choroby, co wymagało podania dawki przypominającej. W czasie podania kolejnego wlewu niepowodzenie terapii może wynikać z ciężkiej reakcji nadwrażliwości na lek lub z wytworzenia przeciwciał przeciwko lekowi. Ustalenie czynników predykcyjnych związanych z opornością na leczenie RTX pozwoli na odpowiedni dobór chorych, u których zastosowania RTX w leczeniu TRU przyniesie korzyści kliniczne.
Przeanalizowano dane 117 pacjentów z TRU leczonych RTX (dawka 1000 mg podana 1. i 14. dnia, poprzedzona 100 mg metyloprednizonu) w Leeds w Wielkiej Brytanii.
Badania poziomu limfocytów B w krwi obwodowej przeprowadzano metodą wysoce czułej cytometrii przepływowej, oznaczenia wykonywano przed podaniem leku oraz po jego podaniu. Całkowitą deplecję zdefiniowano dla liczby limfocytów B < 0.00001 × 109.
U 96 chorych (82%) uzyskano poprawę (mierzoną za pomocą skali BILAG). Czynnikami związanymi z dobrą odpowiedzią kliniczną były młody wiek oraz deplecja limfocytów B w 6. tygodniu od wdrożenia leczenia. U 77 chorych z powodu nawrotu choroby zastosowano ponowny cykl leczenia, u 61 uzyskano odpowiedź kliniczną, a u 11 chorych (12%) leczenie nie było skuteczne, w tym u 9/77 stwierdzono przeciwciała skierowane przeciwko cząsteczce leku. U 5 pacjentów z opornością na RTX zdecydowano się na podanie innych leków skierowanych przeciwko receptorom CD20, tj. okrelizumabu oraz ofatumumabu, z dobrym efektem klinicznym.
Obecność przeciwciał przeciwko lekowi nie zawsze była związana z brakiem odpowiedzi...


Pełna treść artykułu...