ZŁE ZDROWIE I PRZECIWWSKAZANIA LEKARSKIE ─ JEDNA Z NAJCZĘSTSZYCH BARIER PODEJMOWANIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WŚRÓD POLAKÓW W WIEKU 50+

Wprowadzenie. Zły stan zdrowia/przeciwwskazania lekarskie to jedna z najczęściej deklarowanych barier podejmowania aktywności fizycznej (AF). Celem pracy jest ilościowa ocena wskazań tej bariery przez dorosłych Polaków, ze szczególnym uwzględnieniem częstości występowania oraz kumulacji w przekrojach demograficznych i społeczno-ekonomicznych. Materiał i metody. Bada¬no reprezentatywną próbę Polaków w wieku ≥50 lat, deklarujących sporadyczną AF, albo jej brak (4253 osoby). Do oceny częstości wskazań stanu zdrowia/przeciwwskazań lekarskich jako głównej bariery AF zastosowano analizę statystyczną. Wpływ poszczególnych zmiennych na indywidualne deklaracje oceniano za pomocą regresji logistycznej. Wyniki. Zły stan zdrowia/przeciwwskazania lekarskie są drugą (25,0%) barierą AF, w kolejności po wieku (26,6%). Wśród osób z niższym wykształceniem ryzyko jej deklarowania rośnie ponad 2-krotnie (ceteris paribus) w stosunku do osób z wykształceniem wyższym. W stosunku do pracujących częściej (7-krotnie) dotyczy Polaków niezdolnych do pracy, niż tych na emeryturze (4-krotnie). Zamieszkiwanie obszarów wiejskich obniża szanse na wskazanie bariery zdrowotnej o 24%. Choć szanse wyboru tej bariery rosną z wiekiem, wśród najstarszych występowanie jej (przy wszystkich innych cechach ceteris paribus) jest relatywnie rzadsze, co świadczyć może o tym, że najstarsze grupy uważają za barierę aktywności wiek, a nie złe zdrowie. Wnioski. Konieczna jest prozdrowotna edukacja dorosłych Polaków na temat świadomego projektowania stylu życia, rozumienia choroby i rzetelnej samooceny zdrowia. Niezbędne jest uświadomienie fizjologicznych objawów wysiłku fizycznego, roli AF zarówno w utrzymaniu i poprawie zdrowia, jak i we wspomaganiu leczenia. Z racji wiedzy i pełnionej roli społecznej, nieodzowna jest w tej kwestii pomoc pracowników służby zdrowia (szczególnie lekarzy).

Background. Poor health / medical contraindications are one of the most commonly declared barriers to physical activity (PA). The aim of the study is to do a quantitative assessment of this barrier in adult Poles, with a particular emphasis on incidence and accumulation in different demographic and socio-economic backgrounds. Material and methods. A representative sample of Poles aged ≥50 years, declaring sporadic PA, or none (4253 persons) was examined. To assess the frequency of health indications / medical contraindications as the primary barrier to PA, a statistical analysis was done. The impact of individual variables on individual declarations was assessed using logistic regression. Results. Poor health / medical contraindications are the second (25.0%) barrier to PA, after the age factor (26.6%). The likelihood that bad health is declared in people with lower education increases more than 2-fold (ceteris paribus) with regard to those with higher education. As for working people, it is more often evidenced (7-times) in those incapable of working than in the retired ones (4 times). Living in rural areas reduces the chances of pointing to a health barrier by 24%. Although the chances of declaring health as the barrier increase with age, in the oldest (with all other indicators ceteris paribus) it is relatively less likely to be identified, which might suggest that the elderly consider a ge itself as a barrier to activity rather than poor health. Conclusions. It is necessary to improve health education in adult Poles regarding a conscious lifestyle design, understanding diseases and honest self-assessment of one’s health. It is essential to be aware of the physiological symptoms of physical effort, the role of PA both in maintaining and improving one’s health and supporting treatment. It is particularly essential to involve in the undertaking health professionals, especially doctors, because of their knowledge and social prestige.