ZWIĄZEK MIĘDZY POSTAWAMI STYGMATYZUJĄCYMI WOBEC ABORCJI, POSTAWAMI WOBEC PLANOWANIA RODZINY I FATALIZMEM W ZAKRESIE ZDROWIA: BADANIE PRZEKROJOWE

Wprowadzenie
Przepisy dotyczące aborcji w Turcji i piętno społeczne związane z zabiegiem aborcji mają bezpośredni wpływ na dostęp jednostek do zdrowia reprodukcyjnego i podejmowanie decyzji w tej sprawie. Ponadto społeczne przekonania o fatalizmie i wpływy religijne kształtują zachowania jednostek w zakresie korzystania z opieki zdrowotnej, co prowadzi do wzrostu pewnych zachowań ryzykownych lub niechęci do szukania leczenia.

Materiał i metody
Celem niniejszego badania jest określenie związku między postawami stygmatyzującymi wobec aborcji, postawami wobec planowania rodziny i religijnym fatalizmem dotyczącym zdrowia. Badanie zostało zaprojektowane w sposób opisowy i korelacyjny, z próbą składającą się z 1495 uczestników w wieku 18 lat i starszych. Dane przeanalizowano przy użyciu SPSS 27-V.

Wyniki
Uczestnicy wykazali się umiarkowanym poziomem stygmatyzacji w stosunku do aborcji i fatalizmu dotyczącego zdrowia oraz wysokim poziomem stygmatyzujących postaw w stosunku do planowania rodziny. Zgodnie z wynikami analizy korelacji Pearsona, stwierdzono umiarkowaną negatywną zależność między postawami stygmatyzującymi wobec aborcji a postawami wobec planowania rodziny, natomiast umiarkowaną pozytywną zależność stwierdzono między postawami stygmatyzującymi wobec aborcji a fatalizmem w kontekście zdrowia.

Wnioski
Wyniki wskazują, że sprzeciw wobec aborcji negatywnie wpływa na postawy wobec planowania rodziny, a przekonania religijne i podejście fatalistyczne odgrywają decydującą rolę w kształtowaniu tych postaw. Programy społeczne dotyczące stygmatyzacji związanej z aborcją i planowaniem rodziny mogą zwiększyć dostępność tych usług. Ponadto, programy doradztwa i edukacji dostosowane do wrażliwości kulturowej i biorące pod uwagę wpływ przekonań religijnych i myślenia fatalistycznego, mogłyby wpłynąć na bardziej racjonalne zrozumienie kwestii zdrowia reprodukcyjnego w społeczeństwie.



Background
Abortion regulations and associated social stigma in Türkiye significantly influence access to reproductive health services and decision-making. Societal beliefs in fatalism and religious influences further shape healthcare utilization, contributing to increased risky behaviors and reluctance to seek treatment.

Material and methods
This study investigates the relationship between stigmatizing attitudes towards abortion, attitudes towards family planning, and religious health fatalism. Designed as a descriptive and correlational study, it included 1,495 participants aged 18 and older. Data were analyzed using SPSS 27-V.

Results
Participants exhibited moderate levels of stigmatizing attitudes towards abortion and health-related fatalism and high levels of positive attitudes towards family planning. Pearson correlation analysis revealed a moderate negative relationship between stigmatizing attitudes towards abortion and attitudes towards family planning, alongside a moderate positive relationship between stigmatizing attitudes towards abortion and health-related fatalism.

Conclusions
The findings highlight that opposition to abortion negatively impacts attitudes towards family planning, with religious beliefs and fatalistic views significantly shaping these attitudes. Community awareness programs addressing stigma around abortion and family planning can enhance service accessibility. Moreover, culturally sensitive counseling and educational initiatives addressing the influence of religious and fatalistic beliefs could foster a better understanding of reproductive health, improving health outcomes within society.