Zaburzenia emocjonalne - zasady terapii dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej

Określenie zaburzenia emocjonalne nie stanowi kategorii diagnostycznej zamieszczonej w międzynarodowych klasyfikacjach chorób. Jest określeniem umownym, zastosowanym tutaj zarówno dla opisu nasilonych reakcji emocjonalnych (przede wszystkim lęku, napięcia i depresji), jak i ich skutków psychologicznych i fizjologicznych u naszych pacjentów. Często nie są one dostrzegane ani przez chorego, ani przez lekarza, choć stanowią istotną przyczynę poszukiwania przez pacjenta pomocy. Liczne badania wskazują bowiem, że czynniki natury emocjonalnej czy psychologicznej stanowią co najmniej w 30 proc. przypadków przyczynę zgłoszenia się pacjenta po pomoc lekarską.





W praktyce medycznej ważne jest zwracanie bacznej uwagi nie tylko na objawy cielesne i wyniki badań laboratoryjnych i obrazowych, które dają nam wgląd w mechanizmy biologiczne. Należy także uwzględnić przeżywanie pacjenta, jego emocje, które pozostają w układzie wzajemnej zależności z objawami, przebiegiem i prognozą choroby. Współzależność ta ma charakter wielokierunkowy – z jednej strony sam fakt choroby somatycznej i jej konsekwencje psychologiczne i społeczne budzą u pacjenta silne emocje, z drugiej, zaburzenia przeżywania emocjonalnego, afektu i napędu mogą stanowić część obrazu klinicznego choroby. Wiadomo, że reakcje na sytuacje stresowe często przyjmują formę nasilonych objawów fizjologicznych i psychologicznych, które występują pod postacią zaburzeń zwanych zaburzeniami nerwicowymi. Warto także pamiętać o innej specyficznej grupie zaburzeń psychicznych, z powodu których pacjenci często skarżą się na różne dolegliwości natury somatycznej czy psychologicznej, mianowicie o zaburzeniach afektywnych, przede wszystkim o różnych postaciach depresji.
Odkrycia psycho-neuro-immunologii potwierdzają ścisłe związki między myśleniem i emocjami a reakcjami fizjologicznymi i immunologicznymi. Związki te są zrozumiałe, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że układy: nerwowy, dokrewny i odpornościowy posługują się tymi samymi substancjami przekaźnikowymi.

Umiejętność wczesnego rozpoznawania tego typu zaburzeń i różnicowania ich jest niezmiernie istotna z uwagi na istniejące współzależności między stanem fizycznym i psychicznym pacjenta oraz na różnice w postępowaniu terapeutycznym w odniesieniu do poszczególnych grup zaburzeń. Podstawą postępowania diagnostycznego jest przede wszystkim badanie kliniczne i wywiad przeprowadzony w...


Pełna treść artykułu...